Napoleon III van Frankrijk (1808-1873)
Eerste gekozen keizer van Frankrijk
Franz Xaver Winterhalter: Napoleon III in 1855
Keizer Napoleon III van Frankrijk was een neef van Napoleon Bonaparte. Hij was de jongste zoon van koning Lodewijk Napoleon en Hortense de Beauharnais. Lodewijk Napoleon werd in 1851, als Napoleon III, gekozen tot keizer van Frankrijk. Napoleon III werd na de verloren Frans-Duitse Oorlog tot aftreden gedwongen. Hij leefde tot zijn dood in 1873 als balling in Engeland.Jeugdjaren
Lodewijk Napoleon werd in 1808 geboren in Parijs. Hij was de zoon van de eerste koning van Nederland, Lodewijk Napoleon Bonaparte, en Hortense de Beauharnais. Hij had twee oudere broers. Napoleon Karel (1802-1807) en Napoleon Lodewijk (1804-1831). Het huwelijk van Lodewijk Napoleon en Hortense de Beauharnais was slecht. Kort na de geboorte van haar derde zoon, Napoleon, liet Hortense haar Lodewijk in de steek. Koning Lodewijk Napoleon was daardoor niet bij de geboorte en de doop van zijn jongste zoon.Troonopvolger
Lodewijk Napoleon zag zichzelf als de natuurlijke leider van Frankrijk. In 1836 verscheen hij in Straatsburg voor een kazerne en zei dat hij de burgerkoning Lodewijk Filips van Frankrijk wilde afzetten. Hij werd gearresteerd en berecht. Lodewijk werd echter vrijgesproken. Bovendien kreeg hij een schadevergoeding van 15.000 frank. In 1840 probeerde hij nog een staatsgreep in Boulogne. Lodewijk en zijn vijfenzestig soldaten werd ook deze keer snel opgepakt. De couppleger werd opgesloten in de vesting van Ham. Hij doodde daar de tijd met het schrijven van epistels, waarin hij zijn rechten op de troon verdedigde. Na de dood van zijn vader en zijn oom werd Lodewijk Napoleon door de bonapartisten gezien als de rechtmatige troonopvolger.President van Frankrijk
Het revolutiejaar 1848 betekende het einde van de regering van koning Lodewijk Filips van Frankrijk. Er ontstond een roerige tijd. In korte tijd deden zich verschillende machtswisselingen plaats. Hierin nam Napoleon het op met de politicus en generaal Louis Eugène Cavaignac. Cavaignac had in de zomer van 1848 met hardhandig optreden de opstand in Parijs onderdrukt en regeerde sindsdien met vergaande volmachten. De verkiezingsuitslag op 10 december 1848 was duidelijk. Premier Cavaignac kreeg 1,5 miljoen stemmen, terwijl Lodewijk Napoleon door 5,5 miljoen kiesgerechtigden werd gekozen. Lodewijk werd hiermee de eerste gekozen president van Frankrijk.Keizer van Frankrijk
Lodewijk Napoleon vond de hem toegemeten termijn van vier jaar al snel te kort om zijn ambitieuze plannen te verwezenlijken. Zijn voorstel tot verlenging werd echter afgewezen door het parlement. Veel parlementsleden waren monarchist en zagen liever een Bourbon op de Franse troon. Lodewijk Napoleon beantwoordde deze afwijzing op 2 december 1851 met een ontbinding van het parlement. Na een volksraadpleging kreeg hij alsnog een verlenging van zijn regeringstermijn. Een jaar later ging Frankrijk opnieuw naar de stembus. Een grote meerderheid koos Lodewijk Napoleon als erfelijk keizer van het Tweede Keizerrijk.Keizerin
Nu hij erfelijk keizer was, moest er ook een opvolger komen. De zoektocht naar een geschikte vrouw ging niet over rozen. Een Duits nichtje van de Britse koningin Victoria kwam niet in aanmerking door tegenstand uit Groot-Brittannië. Ook andere Europese vorsten wilden Napoleon niet als schoonzoon. Zij waren niet bang voor Frankrijk, maar vonden hem een avonturier, die zijn macht in Frankrijk zomaar kon kwijtraken. Uiteindelijk trad Napoleon op 13 januari 1853 in het huwelijk met de Spaanse gravin van Teba, Eugénie de Montijo. Zij schonk hem een zoon, Napoleon Eugène Lodewijk Bonaparte. De keizerin probeerde ook het Franse hof weer glans te geven, maar de keizer verloor al snel zijn belangstelling voor haar en begon aan een serie buitenechtelijke relaties en het bezoeken van bordelen in Parijs.Tegenstand
Velen zagen de kroning van Napoleon III tot keizer als verraad. De keizer liet veel tegenstanders gevangen nemen. Bovendien begon hij met het verbannen van misdadigers naar de strafkolonies Duivelseiland en Nieuw-Caledonië. In 1858 voerde de jonge Italiaanse advocaat en revolutionair Felice Orsini een aanslag uit op de keizer en zijn echtgenote. Eugénie de Montijo kwam met de schrik vrij. Napoleon III had een snee in zijn neus. Onder de omstanders vielen door de explosie wel enkele doden. Bovendien waren er veel gewonden. Felice Orsini bekende schuld. Hij pleegde de aanslag vanwege de valse beloften aan de vrijheidsbeweging in Italië.Italië
Na de aanslag wijzigde Napoleon III zijn oordeel over Italië. Dit land bestond uit een groot aantal koninkrijkjes en zou als eenheidsstaat de macht van Oostenrijk kunnen verzwakken. In 1859 mengde Lodewijk III zich in de strijd in Italië. Deze oorlog staat als de Tweede Italiaanse Onafhankelijkheidsoorlog in de geschiedenisboekjes. Oostenrijk, dat een groot deel in het noorden van Italië bezat, werd door Frankrijk verslagen. Frankrijk kreeg het Oostenrijkse Lombardije en gaf dit aan Piëmont-Sardinië. In ruil hiervoor kreeg Frankrijk gebieden van Piëmont-Sardinië de gebieden Savoye en Nice.Krimoorlog
Napoleon drukte ook zijn stempel op de Krimoorlog. Met Engeland, Savoye, Sardinië en het Ottomaanse Rijk wilde Frankrijk in deze oorlog tegen de Russen de katholieke belangen in het Heilig Land veilig stellen, maar er was ook een economisch oogpunt. Frankrijk was al ver met het plan voor de aanleg van het Suezkanaal. Het Suezkanaal gaf een snellere verbinding met het Verre Oosten. Napoleon vond dat Rusland de positie van de Turken in dit gebied bedreigde en daarmee een gevaar zou vormen voor de lucratieve exploitatie van het kanaal. Tijdens de Krimoorlog werden nieuwe militaire technieken voor het eerst op grote schaal uitgetest. Met de telegraaf konden verslaggevers hun lezers sneller berichten over deze oorlog en voor het eerst werden er foto's gemaakt op het slagveld. Hierdoor ontstond grote belangstelling en betrokkenheid in Frankrijk en Engeland. Rusland leed een grote nederlaag en Frankrijk werd na de Krimoorlog als grootste macht op het Europese continent gezien. Duitsland bestond nog uit een lappendeken van kleine koninkrijkjes en was nog niet de eenheidsstaat die het korte tijd later onder keizer Wilhelm I en Otto von Bismarck zou worden.Alexis de Tocqueville
De bekende democraat, filosoof en historicus Alexis de Tocqueville, de grondlegger van het moderne politieke liberalisme, waarschuwde herhaaldelijk voor politieke onrust. "Wij slapen op een vulkaan," zei hij voordat de Februarirevolutie in 1848 een einde maakte aan de Tweede Franse Republiek. Later keerde Alexis de Tocqueville zich tegen Napoleon. In 1851 zette Lodewijk III hem gevangen in Ham. Toen hij vrij kwam schreef hij een studie over de overgang van het absolutisme naar de democratie. 'L'Ancien Régime et la Révolution' bleef onvoltooid. Alexis de Tocqueville overleed op 16 april 1859 in Cannes aan tuberculose.Victor Hugo
Victor Hugo, de belangrijkste Franse romanschrijver van de negentiende eeuw, was een andere belangrijke opponent van de keizer. Hugo steunde Lodewijk Napoleon tijdens zijn presidentsverkiezing, maar voelde zich verraden toen de heerser alsnog een keizerlijke monarchie stichtte. Victor Hugo noemde Napoleon openlijk een verrader, waarna arrestatie dreigde. De schrijver vluchtte via Brussel en Jersey naar het kanaaleiland Guernsey, waar hij tot 1870 woonde. Hugo kreeg amnestie in 1859, maar wilde niet terugkeren naar Frankrijk, omdat hij dan geen kritiek op de regering van keizer Napoleon III kon uiten.Buitenland
Frankrijk voerde een strafexpeditie uit in Vietnam. Aanleiding hiervoor was de dood van enkele katholieke missionarissen. Engeland was inmiddels een goede bondgenoot van Frankrijk. Samen met de Britten streed Frankrijk tussen 1856 en 1860 ook in China. Deze Tweede Opiumoorlog ontstond na de Chinese inbeslagname van een onder Britse vlag varend koopvaardijschip. De twaalf opvarenden werden verdacht van piraterij, smokkel en opiumhandel. China verloor de oorlog en moest een verdrag aanvaarden dat nog steeds wordt beschouwd als een zeer ongelijk verdrag. Keizer Napoleon III kende ook een smadelijke nederlaag. Zijn interventie in Mexico werd een mislukking. De door hem gesteunde Maximiliaan van Mexico werd in 1867 ter dood gebracht na een strijd tegen de liberaal Benito Juárez. Bovendien raakte Napoleon internationaal in een isolement toen hij de zijde van de paus koos in een Pools conflict en ontstonden er problemen met Duitsland.Frans-Duitse Oorlog
De Emser Depesche leidde in 1870 tot de Frans-Duitse Oorlog. De opvolging van de Spaanse troon vormde de aanleiding. De Spanjaarden vroegen prins Leopold von Hohenzollern-Sigmaringen of hij interesse had voor de Spaanse troon. Frankrijk vreesde een Duitse omsingeling en de Franse regering eiste dat de Pruisische koning openlijk zou verklaren dat de familie Hohenzollern nooit meer een aanspraak zou doen op de Spaanse troon. Wilhelm I kon dit niet aanvaarden en de slimme Otto von Bismarck kreeg precies wat hij wilde. Op 19 juli 1870 verklaarde Frankrijk Duitsland de oorlog.Ondergang
De Franse legerleiding onderschatte de kracht van het Duitse leger. De Fransen verloren veldslag na veldslag. Frankrijk werd op 2 september 1870 verslagen in de Slag bij Sedan. Hierbij werd de Franse keizer Napoleon III krijgsgevangen gemaakt. Wilhelm I werd in Versailles tot eerste keizer van Duitsland gekroond en Napoleon III moest Frankrijk verlaten. De laatste Franse keizer vestigde zich in Engeland, waar hij op 9 januari 1873 op 64-jarige leeftijd in Chislehurst bij Londen overleed. Hij werd begraven in de abdij van St. Michael's in Farnborough. Zijn echtgenote Eugénie de Montijo en zijn zoon Napoleon Eugène Lodewijk Bonaparte werden daar later begraven.PS
Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan royalty en koninklijke huizen. Lees Koninklijke Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van de belangrijkste koninklijke huizen.Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail
Lees verder: meer informatie over royalty
Hoofdpagina RoyaltyLeestip
Een informatieve gratis nieuwsbrief over geschiedenis. Interessante verhalen over Historische Plaatsen, Kastelen, Royalty, WO2 en Wetenschap.
Al twintig jaar een begrip in Nederland bij liefhebbers van geschiedenis.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Koninklijke geschiedenis
In deze bundel is een eerste selectie opgenomen van de artikelen die Ruud van Capelleveen over het Koninklijk Huis schreef. Voor deze uitgave werden de meeste artikelen herschreven, geactualiseerd en aangevuld. Door deze wijzigingen blijven de artikelen interessant; nu en later.Koninklijke geschiedenis
Kastelen en paleizen
In deze publicatie in de serie Kastelen in Nederland van Ben Hendriks staan vooral veel kastelen en paleizen die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie, zoals Huis ten Bosch, Soestdijk, Drakensteyn, Noordeinde, Paleis Het Loo, het Oude Loo. Ook deze uitgave van Ben Hendriks staat weer garant voor veel leesplezier.Kastelen in Nederland
Engelse koningen en koninginnen
Met deze uitgave over het Britse vorstenhuis komt u veel te weten: niet alleen over het wel en wee van alle Engelse koningen en koninginnen, maar ook over de tijd waarin zij leefden, de machtsstrijd waarin de koningen verwikkeld raakten en de oorlogen die zij voerden. In dit digitale boek staan alle Britse koningen en koninginnen vanaf Willem de Veroveraar.Engelse koningen en koninginnen
Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.