Draaiorgel Veronica in Arnhem

Gemoedelijke sfeer

Het winkelend publiek komt ze op drukke dagen nog wel eens tegen in de gemoedelijke binnensteden van Nederland. In het buitenland heb ik nog nooit een draaiorgel gezien. Het draaiorgel Veronica is regelmatig te vinden in Arnhem en omstreken. Ben Hendriks fotografeerde deze speeldoos op wielen in Velp tijdens de Oranje Klassieker Rit, waarbij klassieke auto's een tochtje door de omgeving maakten op Koninginnedag.

Veronica

De Latijnse meisjesnaam Veronica staat voor 'overwinnend'. Deze term achtten de witgoedwinkeliers Verweij toepasselijk voor hun zendschip, dat in de jaren zestig en zeventig een leemte vulde in de Nederlandse ether. Hilversum had zich nog niet aangepast aan de veranderde muziekopvatting en voorkeur van de luisteraar. Het zendschip bood ook iets nieuws: reclame. Vooral de naam Veronica werd met regelmaat door de ether gescandeerd. Aan alle activiteiten van het radioschip werd de naam Veronica geplakt. Zelfs het draaiorgel op de bijgaande foto werd aangepast aan deze mode.

Zeezender

Aan het begin van de jaren zestig werd de naam van het omstreeks 1938 door de orgelfabriek van Bursens in Antwerpen gebouwde draaiorgel veranderd van 'De Kleine Beer' in 'Veronica'. Deze naamswijziging was geen toeval. Met het draaiorgel werden opnamen gemaakt, die verschenen op singles en albums. Het beroemde orgel werd gesponsord door de eigenaren van het zendschip Veronica. Het geld werd onder meer gebruikt om nummers van artiesten als de Heikrekels aan te passen voor het gebruik in het draaiorgel. Als toondrager dient bij een draaiorgel een kartonnen rol, het orgelboek, waarop in sporen naast elkaar gaten zijn aangebracht. Deze gaten bepalen welk instrument en welke toon er gaat klinken. De vervaardiging van een orgelboek is arbeidsintensief en dus kostbaar en de orgeldraaier was daarom blij met zijn sponsor. Als tegenprestatie was het draaiorgel Veronica destijds dagelijks te horen op de zeezender.

Andere tijden

Op de foto ziet u de voorkant van het orgel. De achterkant is eigenlijk net zo interessant. Je ziet hoe het orgelboek bladzijde voor bladzijde door het instrument gelezen wordt en waarom de orgeldraaier zich volledig kan concentreren op het bedelen: het draaiwiel wordt door een motortje aangedreven.
De huidige eigenaar, Peter van der Erf, kocht het draaiorgel in 1965. Hij bracht wel enkele veranderingen aan: twee keer werd het front overgeschilderd. In 1989 verhuisde Van der Erf van Den Haag naar Arnhem. Hierdoor klinkt het gemotoriseerde draaiorgel Veronica tegenwoordig vooral in de omgeving van Arnhem.
Met de geldgever liep het minder goed af. Een bomaanslag op een concurrerend schip luidde het einde van de lucratieve zeezender Veronica in. De Haagse politiek kon niet langer volhouden niets te zien en te horen. Ondanks een grote protestmanifestatie bij het Binnenhof schaarde de Tweede Kamer zich achter de Europese regelgeving, waarbij het gebruik van de ether slechts was toegestaan aan gecontroleerde bronnen. Deejay Rob Out kon aan zijn dramatische afscheidsspeech beginnen.

Lees meer over de geschiedenis van Arnhem. Koop en lees ons interessante e-book over de geschiedenis van Arnhem. Deze stad heeft veel te bieden. Arnhem speelde al in de vijftiende eeuw een belangrijke rol.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Gerelateerd: geschiedenis Arnhem

Gelderland
Gemeente Arnhem
Arnhem A/Z

Arnhem is de stad die tijdens de Tweede Wereldoorlog de speerpunt vormde tijdens Operatie Market Garden. Hierbij bleek de verovering van de Rijnbrug in het centrum van Arnhem 'een brug te ver'. De Slag om Arnhem en de gevolgen hiervan ontbreken natuurlijk niet in deze uitgave. Arnhem heeft echter veel meer te bieden, dan enkel oorlogsherinneringen. De stad speelde al een belangrijke rol in de vijftiende eeuw.
Geschiedenis Arnhem


In 'Door de Nederlandse geschiedenis' vertelt Ruud van Capelleveen veel over de Nederlandse geschiedenis: over de moordenaar van Willem van Oranje, Balthasar Gerards, over raadpensionaris Johan van Oldenbarnevelt, die met prins Maurits in conflict raakte, over de invloed van koning Lodewijk Napoleon, die door zijn broer Napoleon Bonaparte aangewezen werd om de Franse belangen te dienen als koning over Nederland, over de Slavenhandel van de WIC en andere belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.