Mariken van Nieumeghen

Mariken

Op de Grote Markt in Nijmegen staat een door Vera van Hasselt gemaakt beeld van Mariken van Nieumeghen, ook geschreven als Nimwegen. Zij was de hoofdpersoon van een mirakelspel uit de Lage Landen uit het begin van de zestiende eeuw. Het beeld van Mariken staat op een mooie plaats, want het was altijd erg druk op de Grote Markt als een mirakelspel werd opgevoerd.

Mirakelspel

Een mirakelspel was een middeleeuwse vorm van toneel die voortkwam uit het liturgisch drama. In een mirakelspel vond altijd een goddelijk wonder plaats. Het ging om de verbeelding van heiligenlevens en daarom speelden Maria en andere heiligen altijd een hoofdrol in de ontknoping. Mariken van Nieumeghen was een van de beroemdste mirakelspelen. De auteur van het stuk is onbekend, maar het taalgebruik en de plaats van de eerste gedrukte uitgave wijzen naar Vlaanderen. Mariken van Nieumeghen verscheen in 1518 bij de Antwerpse drukker Willem Vorsterman.

Mariken

Het mirakelspel gaat over de avonturen van de jonge Mariken. Zij woont bij haar oom, de priester Gijsbrecht. Op een dag gaat zij naar Nijmegen om boodschappen te doen en zal bij haar tante overnachten. Maar daar komt niets van terecht omdat de tante haar allerlei verwijten maakt. Zij is kwaad omdat haar zoon Adolf gearresteerd is door hertog Arnold van Gelre. Mariken kan daar natuurlijk niets aan doen, maar krijgt wel de schuld. Mariken brengt de nacht in de openlucht door en wordt aangesproken door de duivel die zich als mens heeft vermomd. Deze Moenen stelt voor om samen naar Antwerpen te gaan en in ruil voor deze gunst zal hij haar de zeven vrije kunsten leren: taal, welsprekendheid, logica, wiskunde, geometrie, muziek en astronomie. Via Den Bosch reizen Moenen en Mariken naar Antwerpen, waar zij een zondig leven voeren. Pas na zeven jaar keert Mariken terug naar Nijmegen, waar ze op de markt een toneelspel ziet dat haar tot bekering brengt. De boodschap van het mirakelspel Mariken van Nieumeghen is, dat kennis gevaarlijk is omdat dit het geloof bedreigt.

Wonder

Het mirakelspel heeft uiteraard een goede afloop. Mariken reist met oom Gijsbrecht naar de bisschop van Keulen en daarna naar de paus in Rome. Als straf krijgt ze van de paus drie ijzeren ringen om haar hals en armen, die pas zullen afvallen als haar zondige leven door God is vergeven. Mariken trekt zich terug in het Wittevrouwenklooster in Maastricht. Na zeven jaar van boetedoening komt aartsengel Gabriël haar verlossen van de ringen. Mariken leeft na dit wonder nog twee jaar en sterft omstreeks het jaar 1500 in vrede. De drie ringen worden boven haar graf gehangen.

Beeld van Mariken

Het beeld van Mariken op de Grote Markt in Nijmegen werd in 1957 door de winkelketen Vroom & Dreesmann aan de stad Nijmegen geschonken. Zoals gezegd, werd dit monument vervaardigd door Vera van Hasselt (1924-2014). Zij was getrouwd met de beeldhouwer en politicus Nic Tummers. Vera en Nic studeerden onder meer bij beeldhouwer Ossip Zadkine in Parijs. Vera van Hasselt ontwierp verschillende monumenten. In het Julianapark in Nijmegen staat haar Vierdaagsemonument uit 1966. Ook in Beek, Heerlen en Kerkrade staan imposante creaties van Vera van Hasselt.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de geschiedenis en de monumenten in de prachtige dorpen en steden van Gelderland. Lees Nijmegen: Geschiedenis en wetenswaardigheden om meer te weten te komen over deze oude Nederlandse stad. Ook mensen die Nijmegen goed kennen zullen verrast worden met deze interessante uitgave over de Keizerstad aan de Waal. Mariken van Nieumeghen komt ook voor in onze uitgave Nijmegen: Geschiedenis en wetenswaardigheden.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: geschiedenis Nijmegen

Gelderland
Nijmegen
Monumenten in Nijmegen

De rijke geschiedenis en de schoonheid van de oude Keizerstad is door Ruud van Capelleveen op een toegankelijke manier beschreven. 'Nijmegen: Geschiedenis en wetenswaardigheden' is niet alleen een goede aankoop voor geïnteresseerden die de stad willen bezoeken. Ook mensen die de stad goed menen te kennen zullen verrast worden door de laatste inzichten en de wetenswaardigheden die de auteur aanreikt.
Nijmegen


Deze uitgave over Gelderland van Ruud van Capelleveen is zeker niet saai te noemen. Gelderland heeft een rijke geschiedenis en ook landschappelijk veel te bieden. De auteur informeert u op onderhoudende wijze over de geschiedenis en wetenswaardigheden van de honderdvijftig meest interessantste plaatsen in Gelderland.
Bezienswaardigheden in Gelderland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.