Kasteel van Leerdam

Stadskasteel

Het kasteel van Leerdam was een stadskasteel. Het zou al in 1270 zijn gebouwd door ene Pelgrim van der Leede, die stamde uit het geslacht van de familie Van Arkel. Van der Leede zou een kasteel willen hebben dat dichter bij de stad Leerdam zou liggen en dat zijn verwoeste slot, dat verder van Leerdam lag, zou hebben moeten vervangen. In hoeverre deze lezing juist is, zal wel altijd een raadsel blijven, want tientallen jaren na de stichting van kasteel Leerdam, blijkt het slot Ter Leede nog steeds in tact te zijn.

Prins Willem van Oranje

Hoe het ook zij, het slot van Leerdam werd op de zuidwesthoek van de stad Leerdam gebouwd en leek binnen de stadsmuren te liggen. In werkelijkheid was het van de stad gescheiden door een smalle gracht. Het kasteel had een eigen ommuring.
Prins Willem van Oranje, de vader des vaderlands, trouwde in 1551 met Anna van Buren. Al zes jaar na hun huwelijk overleed Anna, waarmee de prins van Oranje in het bezit kwam van, onder meer, het graafschap Leerdam. Zo werden de Oranjes ook eigenaar van het kasteel van Leerdam. De huidige koningin Beatrix heeft onder haar vele titels nog steeds die van gravin van Buren, een naam, die ook door haar moeder werd gebruikt als zij incognito onderweg was. Ook prins Willem-Alexander heeft de naam van Buren gebruikt, door zich onder die naam te laten inschrijven als deelnemer aan de Elfstedentocht.

Tachtigjarige Oorlog

De Tachtigjarige Oorlog met Spanje maakte een eind aan het kasteel van Leerdam. In 1574 werd Leerdam door de Spanjaarden onder aanvoering van de legeraanvoerder Vitelli belegerd. De stad werd ingenomen en het kasteel van Leerdam werd verwoest. De wallen van Leerdam met de drie hoektorens werden weer opgebouwd maar aan herstel van het kasteel was niet meer te denken. De ruines takelden steeds verder af. In het begin van de achttiende eeuw werd een tuin op het voormalige kasteelterrein aangelegd, waarmee de ruïne verdween. In 1770 liet Mevrouw van Aerden-Ponderus haar oog op deze plek vallen. Zij had nog al wat familie in deze streek en stad en bepaalde in haar testament dat hier in Leerdam een hofje gebouwd moest worden voor hulpbehoevende dames van gereformeerde religie, om hier hun laatste levensdagen te kunnen slijten. En zo werd rond 1770 begonnen met de bouw van een hofje, dat sinds de bouw bekend staat als het Hofje van Aarden. Het is thans een van de weinige belangwekkende gebouwen van Leerdam.

Restauratie

In de jaren 1974 tot 1976 werd het Hofje van Aarden gerestaureerd. Tijdens deze restauratie werden wat restanten van het oude kasteel van Leerdam teruggevonden. Ze zijn keurig netjes geconsolideerd en vormen nu een geschiedkundig rustpunt in de boomgaard achter het Hofje van Aarden. Vanuit de zijstraat van de Kerkstraat, direct naast het hofje van Aarden zijn de restanten goed zichtbaar, maar ook vanaf de trap achter het voormalige veerhuis, die naar de kade langs de Linge voert, zijn de restanten nog te bewonderen.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen. Het kasteel van Leerdam is opgenomen in Kastelen in Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Literatuur

Udo J. Buys, In de voetsporen van Oranje, Haarlem, 1981.

C.L. van Groningen, De Vijfheerenlanden met Asperen, Heukelum en Spijk, Den Haag, 1989.

Eigen documentatie.

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Kastelen Nederland

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.