Prins Willem van Oranje (1533-1584)

Graaf van Nassau en stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht

In de Prinsenhof in Delft zijn in de muur naast de trap nog steeds een paar kogelgaten te zien. Deze zouden zijn ontstaan toen Balthasar Gerards de prins van Oranje in 1584 heeft vermoord. Het is natuurlijk een aardige herinnering aan deze op zich zelf trieste gebeurtenis, maar er zijn toch mensen, die aan dit feitelijke sprookje minder geloof hechten en denken dat deze 'beschadigingen' van de muur alleen maar zijn aangebracht om de herinnering aan deze grote Oranje levend te houden.

Geboren op kasteel de Dillenburg

Willem van Oranje werd, als Willem van Nassau, op 24 april 1533 geboren op het kasteel de Dillenburg als zoon van Willem van Nassau, de Rijke, en diens tweede vrouw Juliana van Stolberg. Willem van Oranje stierf in Delft op 10 juli 1584 na een moordaanslag op zijn leven. Hij werd dus slechts 51 jaar oud.

Prins van Oranje

Het gezin, waaruit Willem stamde was groot. Er waren 12 kinderen en het was geen vetpot. Zijn vader werd alleen maar de Rijke genoemd omdat hij rijk gezegend was met nakroost. Het was dus zeer welkom dat Willem van een verre neef, René van Chalons, een prinsdom erfde, het prinsdom Oranje in Zuid-Frankrijk. Willem mocht zich in het vervolg Prins van Oranje noemen. Om deze reden heet ons vorstenhuis nog steeds van Oranje-Nassau.

Opvoeding

De erfenis had voor Willem echter wel ingrijpende consequenties. Hij mocht de erfenis van de landsheer Karel V alleen aanvaarden als hij voor zijn verdere opleiding naar zijn hof zou komen. Vader Willem stemde in met deze voorwaarde en zo vertrok de piepjonge Willem van het Lutherse Dillenburg naar het hof van Karel V in Brussel om daar een katholieke, maar wereldse opvoeding te krijgen.

Huwelijken

Willem van Oranje heeft vier vrouwen gehad. De eerste was Anna van Egmont, die hij op achttienjarige leeftijd trouwde; ook Anna was pas achttien jaar. Anna overleed in 1558. In 1561 trouwde Willem met Anna van Saksen (1544-1577). Ze bleef hem niet trouw en daarom liep de verbintenis uit op een echtscheiding. In 1575 trouwde Willem vervolgens met Charlotte de Bourbon (1546-1582), die hem zeven jaar later al ontviel en tenslotte trouwde Willem in 1583 met Louise de Coligny (1555-1620).
Uit zijn huwelijken heeft Willem, net als zijn vader, veel kinderen gekregen. Uit zijn vier huwelijken twaalf en uit zijn relatie met Eva Elinx is nog een zoon Justinus bekend. De bekendste van zijn kinderen zijn wel prins Maurits, die zijn vader na diens dood opvolgde en prins Frederik Hendrik, die later de ongehuwde Maurits opvolgde.

Betrouwbaar man

Willem van Oranje werd ook wel de Zwijger genoemd, niet omdat hij zo weinig zei, maar omdat hij nooit uit de school klapte: hij kon geheimen en vertrouwelijke mededelingen bewaren. Hij was dus een betrouwbaar man. Heel lang is hij loyaal gebleven aan het Spaanse Hof dat het ook in de Nederlanden voor het zeggen had, maar ten slotte, nadat Filips II zijn vader, Karel V, had opgevolgd, kon Willem niet langer loyaal blijven aan Spanje, dat hij altijd geëerd had. Hij kon het niet verkroppen, dat het 'Nederlandse' volk werd onderdrukt en uitgezogen. Vooral de vervolging van niet-katholieken zette bij hem kwaad bloed.
Willem van Oranje in 1564: "Ik kan niet goedkeuren dat vorsten over het geweten van hun onderdanen willen heersen en hun vrijheid van geloof en godsdienst ontnemen."

Strijd tegen Spanje

Ten slotte nam hij de wapenen op tegen Spanje. Hij organiseerde huurlegers, waarvoor hij het familiekapitaal moest aanspreken. In de strijd tegen Spanje moest het huis van Nassau grote offers brengen. Bij verschillende veldslagen sneuvelden verschillende broers van Willem.
Willem van Oranje trachtte uit het buitenland hulp te krijgen in zijn strijd tegen Filips, met name van Frankrijk. In de periode dat deze onderhandelingen succes lijken te krijgen, wordt de prins op 10 juli 1584 in de Prinsenhof in Delft vermoord door Balthasar Gerards. Zijn zoon Maurits zal de strijd tegen Spanje moeten voortzetten.

Begraven in Nieuwe Kerk te Delft

Willem van Oranje werd begraven in de Nieuwe Kerk te Delft, waar een schitterend grafmonument werd geïnstalleerd dat ontworpen werd door Hendrik de Keyser. Het monument is onlangs geheel gerestaureerd, zodat het nu weer in alle glorie bewonderd kan worden. De Vader des Vaderlands, de graaf van eenvoudige komaf, heeft daarmee de aandacht gekregen, die hij heeft verdiend door de Spanjaarden uit de noordelijke gewesten te verdrijven. Hij stond daarmee aan de basis van een zelfstandig Nederland.

Anna van Egmont

In Buren staat een standbeeld van Willem van Oranje en Anna van Egmont en hun kinderen Filips Willem en Maria. Het paar trad op 8 juli 1551 in Buren in het huwelijk. Het huwelijk van de prins met de rijke gravin van Buren duurde slechts enkele jaren.
Anna van Egmont

Anna van Saksen en Willem van Oranje

Anna van Saksen was de tweede echtgenote van Willem van Oranje. Anna was een rijke vrouw. Zij was de enige erfgename van haar vader, keurvorst Maurits van Saksen en zijn echtgenote Agnes van Hessen. Zij had een handicap aan haar schouder, maar was vanwege haar rijkdom toch een aantrekkelijke partij.
Anna van Saksen en Willem van Oranje

Charlotte de Bourbon

Charlotte de Bourbon was de derde echtgenote van Willem van Oranje. Willem en Charlotte traden op 12 juni 1575 in het huwelijk. Het is waarschijnlijk voor beiden geen huwelijk uit berekening geweest. Geld speelde geen rol: Willem van Oranje had schulden en Charlotte kreeg geen bruidsschat mee, omdat zij was onterfd.
Charlotte de Bourbon

Het geloof van Willem van Oranje

Willem van Oranje wordt altijd voorgesteld als een voorvechter van het calvinisme. Het is een mythe: de Vader des Vaderlands vond dat iedereen zelf zijn geloof mocht en moest bepalen. Hij was niet strak in de leer. Willem wisselde van geloof als hem dat beter uitkwam.
Het geloof van Willem van Oranje

Willem van Oranje bij Noordeinde

Het ruiterstandbeeld van Willem van Oranje bij paleis Noordeinde in Den Haag is een creatie van Émile de Nieuwerkerke. Hij vervaardigde het bronzen beeld in 1845. Het toont de prins van Oranje te paard als legeraanvoerder.
Willem van Oranje bij Noordeinde

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan royalty en koninklijke huizen. Lees Koninklijke Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van de belangrijkste koninklijke huizen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer informatie over royalty

Hoofdpagina Royalty
Tachtigjarige Oorlog
Smeekschrift en begin Tachtigjarige Oorlog
Huis van Oranje

In deze bundel is een eerste selectie opgenomen van de artikelen die Ruud van Capelleveen over het Koninklijk Huis schreef. Voor deze uitgave werden de meeste artikelen herschreven, geactualiseerd en aangevuld. Door deze wijzigingen blijven de artikelen interessant; nu en later.
Koninklijke geschiedenis


In deze publicatie in de serie Kastelen in Nederland van Ben Hendriks staan vooral veel kastelen en paleizen die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie, zoals Huis ten Bosch, Soestdijk, Drakensteyn, Noordeinde, Paleis Het Loo, het Oude Loo. Ook deze uitgave van Ben Hendriks staat weer garant voor veel leesplezier.
Kastelen in Nederland


Met deze uitgave over het Britse vorstenhuis komt u veel te weten: niet alleen over het wel en wee van alle Engelse koningen en koninginnen, maar ook over de tijd waarin zij leefden, de machtsstrijd waarin de koningen verwikkeld raakten en de oorlogen die zij voerden. In dit digitale boek staan alle Britse koningen en koninginnen vanaf Willem de Veroveraar.
Engelse koningen en koninginnen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.