Kasteel Ubbergen

Kasteel bij Nijmegen

Aan de voet van de indrukwekkend steil oplopende heuvelrug in het dorp Ubbergen bij Nijmegen stond vroeger het kasteel van Ubbergen. Halfweg tegen de heuvels er tegenover pronkt nog steeds, wat verscholen in het groen, het oude, nu Nederlands Hervormde kerkje aan de Rijksstraatweg.

Vierkante burcht

Tot 1582 was het slot nog een echt middeleeuws kasteel met zware muren, torens en tinnen. Kasteel Ubbergen was een vierkante burcht met ronde hoektorens, dat in zijn grachten veiligheid kon bieden aan haar bewoners. Aan de westzijde van het kasteel was een voorburcht gelegen.

Werenbrecht van Ubbergen

Kasteel Ubbergen dateert al van voor 1300. Toen woonde er een Werenbrecht van Ubbergen, die door de koning met het hooggerecht was beleend. Dat betekende dat Werenbrecht ook halsmisdrijven mocht berechten. Tot het midden der vijftiende eeuw bleef het geslacht van Ubbergen op het kasteel gevestigd. Daarna kwam het in het bezit van andere families. Toen Arnold van Boonenburg heer van Ubbergen was, werd het kasteel op 23 augustus 1582 door de burgers van Nijmegen in brand gestoken. Zij waren bang dat de naderende Spaanse troepen kasteel Ubbergen zouden willen gebruiken als basis om de stad Nijmegen aan te vallen. Op hun manier trachtten zij dit te voorkomen.

Ubbergen in 1733

Nicolaas Vijgh

Via de dochter van Arnold van Boonenburg kwamen de restanten van het uitgebrande kasteel in handen van de familie Vijgh. Nicolaas Vijgh trachtte er weer een bewoonbaar geheel van te maken en legde ook iets aan van een tuin rond de kasteelruïne. Omstreeks 1715 kwam het kasteelterrein via vererving in het bezit van Johan van Welderen, die met zijn vrouw een nieuw huis liet bouwen op de plaats van het oude kasteel. De oude burcht werd gesloopt. Het nieuwe gebouw bestond uit een souterrain met daarboven twee verdiepingen.

Classicisme

Het huis werd gebouwd in classicistisch-romantische stijl en werd negen traveeën (zeg maar negen raam- of deurpartijen) breed. Door de hoogteverschillen konden drie tuinen rond het nieuwe huis worden aangelegd, een hoge, een midden en een lage tuin, voortbouwend op de werkzaamheden van de familie Vijgh. Buiten de oude gracht werden ook nog een aantal bijgebouwen geplaatst. In 1764 kwam het huis met de omliggende gronden in het bezit van de gemeente Nijmegen. De gemeente verkocht het echter al weer snel en dan volgt een aantal nieuwe eigenaren elkaar snel op.

Indrukwekkend landhuis

In 1818 kocht jonkheer G.J. Dommer van Poldersveldt het complex. Hij maakte van de tuinen een groot park, waar allerlei, voor die tijd, typische tuinsieraden werden geplaatst, zoals bankjes, bruggetjes en een prieeltje en er werden zelfs watervallen aangelegd. De familie breidde ook het huis Ubbergen uit met zijvleugels, zodat er een indrukwekkend landhuis ontstond. Maar aan alles komt een eind. In 1868 liet de familie het huis slopen. In de periode daarna werden de terreinen verkaveld en deels verkocht. Het enige wat ons rest van het kasteel zijn wat aanduidingen in het terrein van de vroegere aanleg. En bij een van de vijvers is in de twintigste eeuw een modern buitenhuis gebouwd.

Ligging

Dit nieuwe huis op het oude kasteelterrein is te zien als u over de Rijksstraatweg van Ubbergen naar Nijmegen rijdt of wandelt. Tegenover het kerkje, dat links van de weg staat, ligt rechts - in de diepte - het terrein waar eens kasteel Ubbergen stond.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen. Kasteel Ubbergen is opgenomen in Kastelen in Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Literatuur

Friedrich Gorissen, Die Burgen im Reich von Nimwegen, ausserhalb der Stadt Nimwegen, in: 'Niederrheinisches Jahrbuch', Band IV, Krefeld, Duitsland, 1959.

A.G. Schulte, Het Rijk van Nijmegen, Oostelijk gedeelte - De Duffelt, uit de serie Nederlandse Monumenten van Geschiedenis en Kunst, 's-Gravenhage, 1983.

Eigen documentatie.

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Kastelen Nederland

In de grootste provincie van Nederland, Gelderland, staat een groot aantal kastelen en adellijke huizen. Deze kastelen zijn nauw verbonden met de Gelderse geschiedenis. Opvallend is ook de grote verscheidenheid. U wordt daar uitvoerig over geïnformeerd in Kastelen in Gelderland. In deze uitgave staan 150 interessante kastelen en landhuizen.
Kastelen in Gelderland


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.