Impressionist Claude Monet

Spontaan en nauwkeurig

In 'Monet' verschaft Vanessa Potts ons een inzicht in het leven, het werk en de ontwikkeling van de impressionist Claude Monet. In de inleiding van dit kunstboek vernemen we dat Claude Monet de belangrijkste impressionistische schilder is geweest. Claude Monet schilderde spontaan en levendig. Ook valt zijn toewijding aan de nauwkeurige waarneming van de natuur op. Dit lijkt een tegenstelling: hoe kun je spontaan en toch nauwkeurig zijn. Als u de vele schilderijen van Claude Monet bestudeert, ziet u wat de kunstkenners Vanessa Potts en Claire O'Mahony hiermee bedoelen. O'Mahony schreef een inleiding, een kort resumé van het leven en het werk van Monet. Potts koos en beschreef een groot aantal schilderijen van de impressionist.

Kunstvrienden

Claude Monet (1840-1926) werd geboren in Parijs, maar woonde vanaf zijn vijfde jaar in Le Havre in Normandië. Hier werd hij bij zijn eerste stappen in de kunst geholpen door Eugène Boudin (1824-1898). Net als zijn leermeester schilderde Claude Monet in de vrije natuur. Zijn carrière werd pas serieus met zijn eerste bezoek aan Parijs in 1859. "Toen hij aankwam, was hij al bevriend met een aantal schilders van de realistische beweging, met name met de Barbizon-schilder Constant Troyon (1810-1865) en de jonge Camille Pissarro (1830-1903). Nu kreeg hij ook zijn eerste lessen; hij was twee jaar lang leerling op het atelier van de academieschilder Charles Gleyre (1808-1874)." Volgens Claire O'Mahony sloot hij aan het begin van zijn loopbaan vriendschappen die een beslissende invloed hadden op zijn werk. Ik noem nog een aantal kunstenaars waarmee Claude Monet regelmatig verkeerde: Pierre-Auguste Renoir (1841-1919), Frédéric Bazille (1841-1870) en Alfred Sisley (1839-1899). Deze kunstenaars ontwikkelden in de tweede helft van de negentiende eeuw een nieuwe manier van schilderen.

Impressionisme

De jonge kunstenaars moesten niets hebben van de heersende strakke academische stijl. Zij ontwikkelden een nieuwe spontane stijl, die de naam impressionisme zou krijgen. De naam 'impressionisme' werd niet door de kunstenaars, maar door een kunstcriticus bedacht die het geklodder van de jonge schilders niets vond. O'Mahony vertelt het zo: "Een criticus muntte de term 'impressionisme' in een reactie op Monets ongebruikelijke schetsmatige uitbeelding in grijsblauw en oranje van de industriehaven van Le Havre in de mist, getiteld 'Impression, Soleil Levant' (1873)." Het schilderij 'Impression, Soleil Levant' (Impressie, zonsopgang) is net als alle andere schilderijen in dit kunstboek door Vanessa Potts voorzien van een korte en interessante toelichting. Potts vertelt dat de criticus M. Louis Leroy was en dat hij zijn artikel publiceerde in Le Charivari. "Hoewel Leroy het woord [impressie, RvC] denigrerend bedoelt, besloot de groep de naam over te nemen. Schilders als Pierre-Auguste Renoir en Edgar Degas wilden graag impressionisten worden genoemd."

Klaprozen

In 1873 schilderde Claude Monet ook 'Klaprozen bij Argenteuil'. Monet schilderde een groot aantal doeken met klaprozen. De rode bloem doet het goed tegen het groen van de heuvels. "De rust in het werk weerspiegelt wat van de warmte van een zomerdag. De figuren gaan op in hun omgeving, smelten er bijna in weg; het lichaam van de jongen vooraan verdwijnt in het gras, en de kleur van de jurk van de vrouw komt overeen met vlekken van het gras uiterst rechts." Vanessa Potts bestudeerde dit landschap bijna net zo goed als Claude Monet.

Stoom

Op schilderijen van de impressionisten zien we vaak treinen en stations. De spoorwegen waren een noviteit en stoom- en rookspugende locomotieven leverden fraaie sfeerplaatjes op. Ook Claude Monet koos regelmatig voor dit motief. In 1872 schilderde Claude Monet het station van Argenteuil. Twee jaar later maakte hij een schilderij van de spoorbrug bij Argenteuil. "Terwijl hij in Argenteuil verbleef, was Monet bezeten van het schilderen van deze spoorbrug," schreef Potts. "Deze vertegenwoordigde voor hem het samengaan van de moderniteit met de natuur. Hij schilderde hem altijd met een stoomblazende trein erop." In 1877 ontstond 'Buitengevel van het station St-Lazare, gezien in de richting van de Tunnel de Batignolles'. Monet heeft veel mooie spoorplaatjes geschilderd. Het station St-Lazare wordt gedomineerd door stoom. Centraal in het schilderij plaatste de impressionist een zwarte locomotief. In dit station schilderde Claude Monet ook 'Station St-Lazare, de seinen'. "Het kleurgebruik dat hij voor dit werk gebruikte, lijkt nogal saai en grijs, ook al is deze keuze zeer toepasselijk voor een dergelijke scène," merkte Vanessa Potts terecht op.

Licht

Het impressionisme wordt doorgaans geassocieerd met zonnig weer en lichte kleuren. Claude Monet logenstraft deze simpele zienswijze met een groot aantal schilderijen. Het woord impressie zegt dan ook meer over de wijze waarop de indruk wordt weergegeven, dan de aanwezigheid van helder zonlicht. Claude Monet maakte wel studies van het licht. Zo schilderde hij vele keren, steeds onder wisselende lichtomstandigheden, land- en stadsgezichten als de kust bij Belle-Île, hooischelven en de gevel van de kathedraal van Rouen.

Kunstboek en auteurs

Het besproken kunstboek van Vanessa Potts, met een inleiding van dr. Claire O'Mahony, verscheen in 2004 in Nederland in een vertaling van Rob de Ridder onder de titel 'Monet'. Vanessa Potts werd in 1971 geboren in Sunderland, Groot-Brittannië. Potts behaalde in 1992 haar kandidaatsexamen in Engelse en Amerikaanse literatuur aan de universiteit van Warwick. In 1998 deed Vanessa Potts haar doctoraalexamen in literatuur en beeldende kunsten met betrekking tot het tijdvak 1840-1940 aan de universiteit van Reading. Dr. Claire O'Mahony is gespecialiseerd in kunst uit de negentiende eeuw. Ze is onder meer curator voor tentoonstellingen over de negentiende eeuw van de Richard Green Gallery in Londen.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Kunstbegrip en Kijken naar Kunst als u meer wilt weten over kunstenaars en kunststromingen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer over kunst en kunstenaars

Kunst

Met 'Uit de kunst' van Ruud van Capelleveen komt u veel te weten over belangrijke kunststromingen en kunstenaars. De auteur koos interessante voorbeelden. De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake. 'Uit de kunst' is een gevarieerde bundel over kunst en kunstenaars.
Uit de kunst

In 'Kijken naar kunst' staan honderdvijftig interessante en fraai geïllustreerde verhalen van Ruud van Capelleveen over opmerkelijke kunstenaars. Hij koos interessante voorbeelden.
De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake.
Kijken naar Kunst

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.