Nationaal Monument op de Dam

Monument op de Dam

Het Nationaal Monument op de Dam werd ontworpen door architect J.J.P. Oud. John Rädecker maakte de beelden van travertijn. De reliëfs zijn van Paul Grégoire. Het 22 meter hoge monument herdenkt de Nederlandse slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog. In de muur achter het monument staan urnen met aarde uit de Nederlandse provincies en de voormalige koloniën. In 1998 begon men aan een opknapbeurt.

Nationale Dodenherdenking

Het monument op de Dam staat centraal bij de jaarlijkse Nationale Dodenherdenking op 4 mei als de koning, de burgemeester van Amsterdam en afgevaardigden van slachtoffers en verzetsmensen kransen leggen en ons in toespraken herinneren aan de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog.

Het monument

Het monument bestaat uit een pyloon van 22 meter hoog met daarop het beeld 'De Vrede'. Aan de voorzijde van het monument op de Dam zijn vier geboeide mannenfiguren aangebracht die de oorlog voorstellen. Rechts en links staan twee mannen uit het verzet met huilende honden, voorstellende smart en trouw.
De figuren stellen respectievelijk voor: de ellende, het verzet en de overwinning. Voor het monument staan nog twee leeuwenfiguren gemaakt door Jan Willem Rädecker, de wat minder bekende zoon van beeldhouwer John Rädecker.
Om de pyloon staat een gebogen gedenkmuur waarin elf urnen met aarde zijn geplaatst. De aarde in de urnen is afkomstig van fusillade- en erebegraafplaatsen uit de toenmalige elf provincies. Hieraan werd een urn met aarde van de erevelden uit het voormalig Nederlands-Indië toegevoegd.

John Rädecker

Zoals u ook aan de beelden van het monument kunt zien lag de nadruk in het werk van John Rädecker (1885-1956) op sensitiviteit en sensualiteit van de vorm. Hij schiep een mystiek symbolische weergave van de werkelijkheid. Zijn beelden zijn vaak grof van vorm en maken vaak een geheimzinnige indruk. Rädecker kreeg na de Eerste Wereldoorlog internationale bekendheid als invloedrijk expressionistisch beeldhouwer. Hij verrijkte de beeldhouwkunst door visionaire koppen en mens- en dierfiguren te creëren in een stijl, die de beeldhouwkunst tot op dat moment nog niet had gekend.
Vanaf 1916 maakte John Rädecker deel uit van De Nieuwe Kring. Dit was een groep van kunstenaars en schrijvers die geïnspireerd werden door een gemeenschapsideaal. Zij vestigden zich in een kunstenaarskolonie in het landelijke Noord-Hollands duin- en weidegebied in de omgeving van Bergen. Ook in andere landen waren dergelijke kunstenaarskolonies ontstaan. Deze kunstenaars kritiseerden de moderne samenleving en de wereld waarin techniek steeds belangrijker werd. Later was John Rädecker lid van de kunstenaarsvereniging De Brug. Deze in 1926 opgerichte vereniging ontstond naar het voorbeeld van de eerder in Duitsland opgerichte vereniging Die Brücke. Doel van De Brug was de introductie van de Nieuwe zakelijkheid in de schilderkunst in Nederland.

Vrijheid onder de zon

Als één van de belangrijkste beeldhouwers van zijn tijd kreeg John Rädecker belangrijke opdrachten, waarvan de beeldhouwwerken voor het Nationaal Monument op de Dam de bekendste zijn. Hierbij schakelde de beeldhouwer Adriaan Roland Holst in als tekstdichter. De belangrijkste tekst van Adriaan Roland Holst staat in een belettering van Jan van Krimpen op de binnenkant van de muur: "Nimmer, van erts tot arend, was enig schepsel vrij onder de zon, noch de zon zelve, noch de gesternten. Maar geest brak wet en stelde op de geslagen bres de mens. Uit die eersteling daalden de ontelbaren. Duchtend zijn hoge blik deinsden hun zwermen binnen de wet terug en werden volken en stonden elkander naar het leven, onder nachtgewolkten verward treurspel, dat wereld heet. Sindsdien werd geen mens vrij dan ontboden van boven zijn dak, geen volk dan beheerst van boven zijn torens. Blijve ons dat bij, verlost als we werden uit het schrikbewind van een onderwereld. Niet onbeheerst, doch enkel beheerst van boven de wereld blijft vrijheid ons deel."

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan geschiedenis van Amsterdam. Lees Amsterdam: Stadsgeschiedenis in 150 episoden als u uw bezoek aan Amsterdam wilt voorbereiden of meer wilt weten over de geschiedenis van Amsterdam. Het Nationaal Monument komt ook voor in onze uitgave Amsterdam: Stadsgeschiedenis in 150 episoden.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedeniscolumns

Een afwisselende bundel met beschouwingen van Ruud van Capelleveen. De nadruk ligt op geschiedenis. In sommige stukken laat hij zich uit over de waan van de dag. Ruud van Capelleveen heeft de gave om geschiedenis tot leven te brengen. U zult zich niet vervelen met de artikelen van deze auteur en uren genieten van deze uitgave.
Koning Eenoog door Ruud van Capelleveen

Vervolg uw reis door Amsterdam

Amsterdam Hoofdpagina
Amsterdam A/z

Ruud van Capelleveen schrijft elke week een artikel over de rijke geschiedenis van de hoofdstad van Nederland. In dit e-book verzamelde hij 150 verhalen die zijn grote interesse en betrokkenheid tonen. Deze uitgave over Amsterdam bevat 150 episoden uit de rijke geschiedenis van Amsterdam aan de hand van interessante plaatsen en opmerkelijke verhalen. U kunt de geschiedenis van deze prachtige stad en zijn soms eigenwijze inwoners volgen vanaf de middeleeuwen tot in deze tijd.
Amsterdam


In 'Door de Nederlandse geschiedenis' vertelt Ruud van Capelleveen veel over de Nederlandse geschiedenis: over de moordenaar van Willem van Oranje, Balthasar Gerards, over raadpensionaris Johan van Oldenbarnevelt, die met prins Maurits in conflict raakte, over de invloed van koning Lodewijk Napoleon, die door zijn broer Napoleon Bonaparte aangewezen werd om de Franse belangen te dienen als koning over Nederland, over de Slavenhandel van de WIC en andere belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.