Portugese Synagoge in Amsterdam

Sefardische Joden

De Portugese Synagoge aan het Mr. Visserplein in Amsterdam werd in de zeventiende eeuw gebouwd door de Sefardische Joden. Een deel van het enorme gebouw in de voormalige Jodenbuurt doet nog dienst als gebedshuis voor de in 1639 opgerichte Portugees-Israëlietische Gemeente. In het complex is nu ook het Joods Museum gevestigd.

Bloeiend Joods leven

Gelukkig kon de sloop van veel historische synagogen na de Tweede Wereldoorlog voorkomen worden. Sloop moet ook in de toekomst voorkomen worden. Bovendien moeten vervallen synagogen in oude glorie worden gerestaureerd, als herinnering aan een bloeiend Joods leven in de Nederlandse samenleving. De oudste synagogen in Nederland stammen uit de zeventiende eeuw. De oudste staan in Amsterdam, waar de verjaagde Portugese Joden een nieuw bestaan opbouwden. Amsterdam is vanaf de Gouden Eeuw de hoofdstad van het Joodse leven geweest, schreef E. van Voolen. "Van het Iberisch schiereiland afkomstige Joden (Sefardiem) en Joden uit Midden-Europa (Asjkenaziem) woonden daar rond deze synagogen." De vestiging van de Portugese Joden werd door de plaatselijke overheid aangemoedigd, want hierdoor werd de economie van de stad bevorderd. Men was minder enthousiast over de vestiging van de arme Oost-Europese Joden.

Jacob Juda Leon

De eerste Joden vestigden zich aan het einde van de zestiende eeuw in Amsterdam. Dankzij hun handelscontacten leverden zij al snel een belangrijke bijdrage aan de economie van de stad. De Esnoga of Snoge werd tussen 1671 en 1675 gebouwd naar de plannen van Jacob Juda Leon. Deze rabbijn baseerde zijn ontwerp op de tempel van Salomo in Jeruzalem. Hij schreef er een boek over dat in 1642 in vele talen verscheen.

Elias Bouman

De synagoge werd bouwkundig ontworpen door architect Elias Bouman (1636-1686). Eerder had hij meegewerkt aan de bouw van de Grote Sjoel aan het Jonas Daniël Meijerplein. Zijn belangrijkste creatie is het patriciërshuis De Pinto aan de Sint Antoniesbreestraat in Amsterdam. De familie De Pinto was een rijk Portugees-joods geslacht van kooplieden en bankiers.

Strakke stijl

De Portugese Synagoge staat aan een voorplein omgeven door lage dienstgebouwen. Deze vorm verwijst naar de Tempel van Salomo. De sobere classicistische bouwtrant staat bekend als 'strakke stijl'. Boven de hoofdingang aan de westkant staat de Hebreeuwse tekst van psalm 5:8 en het jaartal 1672. De middenrisalieten en de uiteinden van de gevels zijn versierd met kolossale pilasters. Boven en onder de rondboogvensters bevinden zich rechthoekige vensters. Aan de achterzijde van de Portugese Synagoge bevinden zich sterk uitzwenkende steunberen, die refereren aan het het tempelmodel van Jacob Juda Leon.

Interieur

De synagoge heeft elementen uit de Hollandse stijl. Een voorbeeld is de indeling met drie schepen, een brede middenbeuk en twee smalle zijbeuken, die worden gescheiden door grote Ionische zuilen in zandsteen. De sfeer wordt met name door het meubilair bepaald. Het interieur van de Portugese Synagoge uit de zeventiende eeuw is grotendeels bewaard gebleven. Veel bleef hetzelfde: het gebouw heeft geen verwarming en geen elektriciteit. De synagoge wordt nog altijd verlicht door honderden kaarsen. Hierdoor alleen al is een bezoek aan de synagoge de moeite waard, want dat is buitengewoon zeldzaam. Tot dit unieke interieur behoort ook de hechal, de plaats waar de Thorarol wordt bewaard. Ook de koperen kaarsenkronen en kaarshouders dateren uit de bouwtijd. In de Portugese Synagoge kunt u kennis nemen van het bloeiende Joodse leven. De unieke collecties van ceremoniële objecten van goud, zilver, brokaat en zijde zijn een bezoek waard. Als u de Portugese Synagoge bezoekt moet u ook zeker een blik werpen op de zeldzame handschriften van de oudste Joodse bibliotheek Ets Haim - Livraria Montezinos.

Joods Museum

Het Joods Museum werd tot 2021 Joods Historisch Museum genoemd. Er is heel veel te zien in het Joods Museum. De collectie bestaat uit meer dan elfduizend kunstvoorwerpen en historische objecten. Het museum is onderdeel van het Joods Cultureel Kwartier, waartoe ook de Portugese Synagoge, de Hollandsche Schouwburg en het Nationaal Holocaust Museum gerekend worden.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan geschiedenis van Amsterdam. Lees Amsterdam: Stadsgeschiedenis in 150 episoden als u uw bezoek aan Amsterdam wilt voorbereiden of meer wilt weten over de geschiedenis van Amsterdam. De Portugese Synagoge komt ook voor in onze uitgave Amsterdam: Stadsgeschiedenis in 150 episoden.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Vervolg uw reis door Amsterdam

Amsterdam Hoofdpagina
ABC van Amsterdam

Ruud van Capelleveen schrijft regelmatig een artikel over de rijke geschiedenis van de hoofdstad van Nederland. In dit e-book verzamelde hij 150 verhalen die zijn grote interesse en betrokkenheid tonen. Deze uitgave over Amsterdam bevat 150 episoden uit de rijke geschiedenis van Amsterdam aan de hand van interessante plaatsen en opmerkelijke verhalen. U kunt de geschiedenis van deze prachtige stad en zijn soms eigenwijze inwoners volgen vanaf de middeleeuwen tot in deze tijd.
Amsterdam


In 'Door de Nederlandse geschiedenis' vertelt Ruud van Capelleveen veel over de Nederlandse geschiedenis: over de moordenaar van Willem van Oranje, Balthasar Gerards, over raadpensionaris Johan van Oldenbarnevelt, die met prins Maurits in conflict raakte, over de invloed van koning Lodewijk Napoleon, die door zijn broer Napoleon Bonaparte aangewezen werd om de Franse belangen te dienen als koning over Nederland, over de Slavenhandel van de WIC en andere belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.