Els Borst (1932-2014)

Nederlandse medicus, minister en politicus

De Nederlandse medicus en D66-politicus Els Borst werd in 1994 onder Wim Kok minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (1994-2002). Borst was onder meer verantwoordelijk voor de invoering van een nieuw verzekeringsstelsel voor de gezondheidszorg en de de euthanasiewet. Zij werd in 2014 vermoord in haar woning in Bilthoven door een man die claimde in opdracht van God te hebben gehandeld.

D66

Els Borst-Eilers werd op 22 maart 1932 geboren in Amsterdam. Na haar studie en promotie geneeskunde aan de Universiteit van Amsterdam begon ze aan een carrière als arts. Later werd ze hoogleraar en directeur van het Universiteitsziekenhuis van Utrecht en vicevoorzitter van de Gezondheidsraad. Zij was vanaf de oprichting van D66 lid van deze partij.

Volksgezondheid, Welzijn en Sport

In 1994 werd Els Borst namens D66 minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in het kabinet Kok I. De portefeuille Welzijn en Sport liet ze over aan haar VVD-staatssecretaris Erica Terpstra. Borst kreeg te maken met een groot aantal medisch-ethische-kwesties, zoals de nieuwe euthanasiewet, het ter beschikking stellen van foetaal weefsel voor wetenschappelijke en geneeskundige doeleinden en xenotransplantatie. Onder Borst werd een stelsel van donorverklaringen ingesteld, waarbij burgers vanaf achttien jaar werd gevraagd, of ze na hun dood organen en weefsels wilden afstaan. Ook was Els Borst als minister verantwoordelijk voor het verbod van de verkoop van tabak aan kinderen jonger dan zestien jaar en het verhogen van de minimumleeftijd waarop alcohol mag worden verkocht.

Beheersing gezondheidszorg

Het ministerschap van Els Borst werd vooral bepaald door financiële problemen. Deze vonden hun oorzaak in de toenemende vergrijzing en de toenemende medische mogelijkheden. Om de kosten van de gezondheidszorg te beheersen voerde ze een regeling in waarbij aan veel voorkomende medische ingrepen een budget werd toegewezen.

Els Borst lijsttrekker voor D66

Bij de verkiezingen van 1998 was Els Borst lijsttrekker voor D66. Bij deze verkiezingen verloor D66 tien zetels (van 24 naar 14). In het tweede kabinet van Wim Kok keerde Els Borst terug als minister op Volksgezondheid. Bovendien was ze met Annemarie Jorritsma, vicepremier.

Tweede Kamer

In de jaren als minister werd Els Borst twee keer geconfronteerd met een motie van wantrouwen in de Tweede Kamer. Beide moties werden verworpen. De eerste keer vormde de Bijlmerramp de aanleiding. Borst zou niet goed zijn omgegaan met de gezondheidsklachten van de overlevenden en de hulpverleners van de ramp met de El Al-Boeing. De tweede motie van wantrouwen kwam naar aanleiding van een interview dat Els Borst gaf in NRC Handelsblad, nadat de euthanasiewet was aangenomen, waarin ze de Bijbeltekst "het is volbracht" gebruikte. Els Borst bood in de Tweede Kamer haar verontschuldigingen aan.

Latere jaren

Na haar ministerschap zat Els Borst in verschillende commissies en raden van toezicht. Zij werd in februari 2003 erelid van D66 en op 21 december 2012 benoemd tot minister van Staat. Op 8 februari 2014 bezocht Els Borst het partijcongres van D66 in de Amsterdamse Beurs van Berlage.

Misdrijf

Enkele dagen later werd haar lichaam gevonden in haar garage. Het rechercheonderzoek wees al snel in de richting van een misdrijf. Een deur van de garage stond open, toen haar lichaam door vriendinnen werd gevonden. D66-leider Alexander Pechtold sprak de hoop uit dat "Els niet lang heeft geleden." Op 15 februari vond een herdenkingsdienst plaats in de Utrechtse Domkerk en aansluitend hierop werd Els Borst in besloten kring begraven.

Politieke moord

Enkele maanden later werd Bart van U. opgepakt naar aanleiding van een moord aan de Oudedijk in Rotterdam. Deze verdachte bekende de moord op zijn zuster Loïs en kon door DNA-sporen gelinkt worden aan de moord op de voormalige politicus in Bilthoven. Maar de dader zweeg lang over de toedracht van de moord op Els Borst. Tijdens de eerste rechtszitting in februari 2016 verklaarde Bart van U. in een besloten zitting dat hij Els Borst om politieke en religieuze redenen had gedood. Hij claimde de stem van God gehoord hebben en zei Els Borst vanwege de euthanasiewet om het leven te hebben gebracht.

Bange vermoedens

De bekentenis van Bart van U. is bijzonder, omdat Nederland hierdoor voor het eerst sinds 2002, toen Pim Fortuyn in Hilversum werd vermoord door een milieuactivist, te maken kreeg met een politieke moord. "Mijn bange vermoedens zijn helaas waarheid geworden," zei D66-leider Alexander Pechtold toen hij werd geconfronteerd met dit nieuws. "Dit maakt het nog moeilijker haar dood een plek te geven."

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Beroemde Vrouwen om meer te weten te komen over interessante en belangrijke vrouwen en feministen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer Politiek

Politiek

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.