Joseph Luns (1911-2002)

Nederlandse diplomaat, minister en secretaris-generaal NAVO

De Nederlandse diplomaat, minister van Buitenlandse Zaken en secretaris-generaal van de NAVO Joseph Luns was negentien jaar minister van Buitenlandse Zaken. In 1971 verliet Joseph Luns de Nederlandse politiek om secretaris-generaal van de NAVO te worden. Hij vervulde deze functie tot 1984. Zijn populariteit daalde toen in 1979 bekend werd dat hij in de jaren dertig enige jaren lid was van de NSB.

Opleiding

Joseph Marie Antoine Hubert Luns werd op 28 augustus 1911 geboren in Rotterdam. Het gezin verhuisde naar Vught, toen vader Huib Luns werd aangesteld als directeur van de Koninklijke Academie voor Kunst en Vormgeving in 's-Hertogenbosch. In 1922 verhuisde het gezin naar Amsterdam. Daar bezocht Josephhet rooms-katholieke Sint Ignatiusgymnasium. In 1927 werd hij in het katholieke internaat Instituut Saint-Louis te Brussel geplaatst. In maart 1931 werd Luns opgeroepen voor militaire dienst. Hij werd in Den Helder opgeleid tot zeemilicien en in Amsterdam tot seiner. Na zijn diensttijd studeerde hij rechten, eerst aan de Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam, maar in november 1932 schreef hij zich in Leiden in.

Tweede Wereldoorlog

Aan het einde van de jaren zeventig kwam Loe de Jong met het bericht dat Luns tussen 1933 en 1936 lid was geweest van de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB). Volgens Luns handelde het echter om een misverstand. Zijn broer zou hem als lid hebben aangemeld. Hoe dan ook, Luns bleek ook in later dagen zeer rechts en een orthodoxe katholiek. Vlak voor de Tweede Wereldoorlog werd Joseph Luns aangenomen door Buitenlandse Zaken. Hij diende als diplomaat achtereenvolgens in Zwitserland, Portugal en Engeland. Van 1949 tot 1952 vertegenwoordigde hij Nederland bij de Verenigde Naties.

Minister van Buitenlandse Zaken

Luns was negentien jaar minister van Buitenlandse Zaken. Hij vervulde deze functie langer dan zijn voorgangers binnen en buiten Nederland. Joseph Luns werd in 1952 benoemd tot minister van Buitenlandse Zaken zonder portefeuille namens de KVP, naast de partijloze mr. J.W. Beyen. Vanaf 1956 was Luns alleenheerser op Buitenlandse Zaken. Luns wilde Nieuw-Guinea onder Nederlands gezag houden. Hij rekende hierbij op steun uit de Verenigde Staten, maar dat bleek ijdele hoop. De regering-Kennedy steunde de aanspraak van Indonesië op dit gebied, waarna Nederland in 1962 afstand moest doen van haar laatste kolonie in het Verre Oosten. Luns zei altijd wat hij dacht en hij trotseerde met gemak de druk van buitenlandse zwaargewichten als Konrad Adenauer en Charles de Gaulle. Aan het einde van de jaren zestig werd Joseph Luns vaak een slaafse houding toegedicht ten aanzien van de oorlog in Vietnam.

Secretaris-generaal van de NAVO

In 1971 verliet Joseph Luns de Nederlandse politiek om secretaris-generaal van de NAVO te worden. Hij vervulde deze functie tot 1984. Vooral tijdens zijn eerste jaren in Brussel kwam Joseph Luns regelmatig in conflict met de Haagse politiek. Hoewel hij bekend stond als een groot tegenstander van het communisme kon hij toch goed opschieten met de communistische leiders. Hierbij werd hij zeker geholpen door zijn droge humor. Toen hij in Brussel eens een delegatie rondleidde werd hem gevraagd hoeveel mensen er werkten in het immense kantoor. Luns antwoordde: "Ongeveer de helft".

Overlijden

Luns was een populaire man in Nederland, totdat in 1979 historicus Loe de Jong bekend maakte dat hij van 1933 tot 1936 lid was geweest van de NSB. Na zijn vertrek bij de NAVO bleef hij met zijn echtgenote Lia van Heemstra in Brussel wonen en maakte talrijke reizen. Luns werd in 1996 getroffen door een herseninfarct. Hij wist daarvan grotendeels te herstellen. Joseph Luns overleed op 17 juli 2002 op 90-jarige leeftijd in zijn appartement in Brussel. De uitvaartdienst werd gehouden in de Abdij Ter Kameren. Zijn lichaam werd bijgezet in het familiegraf in Den Haag.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer Politiek

Politiek

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.