Stadhouder Willem V naar Pruisen

Verloren stadhouderschap

De laatste stadhouder van Nederland, Willem V van Oranje-Nassau (1748-1806), wordt een mislukkeling genoemd. Willem V kon moeilijk besluiten nemen en kreeg daardoor weinig gezag. De sterke wil van zijn echtgenote Wilhelmina versterkte het beeld van de zwakke stadhouder. Zelfs Wilhelmina noemde hem een sufferd. De laatste stadhouder werd pas in 1958 naar zijn laatste rustplaats in Nederland gebracht. De voormalige koningin Wilhelmina wilde deze plechtigheid niet bijwonen. De op Het Loo woonachtige prinses zou hebben gezegd dat zij niet achter de baar van 'een sufferd' wilde lopen.

Ballingschap

Toen de Fransen de rivieren overstaken, vluchtte Willem V op een gure dag in januari 1795 naar Engeland. In zijn eerste brief die Willem vanuit Engeland aan zijn dochter Louise in Brunswijk leek hij zich niet erg druk te maken over het verloren stadhouderschap. Nederland kende Willem V als een stadhouder zonder daadkracht. Wat velen niet weten is dat hij een belezen man was met een groot gevoel voor humor. Zijn vader overleed toen hij pas drie jaar oud was en zijn moeder, Anna van Hannover, besloot de opleiding van de stadhouder in handen te geven van Lodewijk Ernst. Deze hertog van Brunswijk bracht hem een grote kennis van geschiedenis en staatsrecht bij. Willem V had een fenomenaal geheugen en zijn intellect werd door iedereen geprezen. Hij relativeerde veel en dat kwam na zijn vlucht naar Engeland goed van pas. "Hij ziet het onderscheid niet tussen het beroep van staatshoofd en dat van een eenvoudige klerk," schreef hij over zichzelf.

Brieven van Kew en Oranienstein

In het paleis van Kew schreef hij in 1795 brieven naar de Nederlandse kolonies, waarin hij ze vroeg om een Britse bezetting te accepteren. Met deze Brieven van Kew trachtte hij te voorkomen dat de gebieden in Franse handen zouden vallen. In 1801 werden uit zijn naam nog de brieven van Oranienstein verstuurd. Deze brieven, waarin hij zijn oude medestanders in de Republiek aanspoorde om weer politiek actief te worden, werden geschreven door Wilhelmina en haar medewerkers, maar werden wel door de voormalige stadhouder ondertekend.

Oranienstein

Willem V trok zich terug op zijn buitenplaats Oranienstein bij Diez an der Lahn in de tegenwoordige Duitse deelstaat Rijnland-Palts. Hij deed afstand van zijn rechten als erfstadhouder en kreeg als beloning een schadeloosstelling van Napoleon Bonaparte. Zijn oudste zoon, erfprins Willem Frederik, de latere koning Willem I, aanvaardde de soevereiniteit over Fulda en Corvey als schadeloosstelling voor de in 1795 afgepakte goederen in de Nederlanden.
In feite had zijn zoon al tijdens zijn leven zijn rechten overgenomen en de poging van Willem Frederik om een nieuwe positie op te bouwen in Fulda, vervulde Willem V met boosheid en verdriet. Het leidde bijna tot een breuk tussen vader en zoon. Willem V overleed in april 1806 tijdens het jaarlijkse bezoek aan zijn dochter Louise op 58-jarige leeftijd in Brunswijk. Hij werd daar begraven.

Bijzetting in Delft

Toen de pogingen van Willem Frederik werden beloond met het koningschap van de nieuwe Nederlandse staat, liet hij zijn vader ongemoeid. Zijn moeder Wilhelmina overleed in 1820 op Het Loo bij Apeldoorn en werd daar begraven. Twee jaar later werd zij in de nieuwe kelder van grafkelder van de Oranjes in Delft bijgezet. Koning Willem I liet zijn vader rusten in Brunswijk. Het gebalsemde lichaam van de laatste stadhouder van Nederland werd pas in 1958 vanuit Brunswijk overgebracht naar ons land, waar het op 28 april werd bijgezet in de grafkelder van de Oranjes in de Nieuwe kerk in Delft.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan royalty en koninklijke huizen. Lees Koninklijke Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van de belangrijkste koninklijke huizen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer Koninklijk Huis

Koninklijk Huis
Koninklijk Huis in Nederland
Koninklijke Geschiedenis

In deze bundel is een eerste selectie opgenomen van de artikelen die Ruud van Capelleveen over het Koninklijk Huis schreef. Voor deze uitgave werden de meeste artikelen herschreven, geactualiseerd en aangevuld. Door deze wijzigingen blijven de artikelen interessant; nu en later.
Koninklijke geschiedenis


In deze publicatie in de serie Kastelen in Nederland van Ben Hendriks staan vooral veel kastelen en paleizen die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie, zoals Huis ten Bosch, Soestdijk, Drakensteyn, Noordeinde, Paleis Het Loo, het Oude Loo. Ook deze uitgave van Ben Hendriks staat weer garant voor veel leesplezier.
Kastelen in Nederland


Met deze uitgave over het Britse vorstenhuis komt u veel te weten: niet alleen over het wel en wee van alle Engelse koningen en koninginnen, maar ook over de tijd waarin zij leefden, de machtsstrijd waarin de koningen verwikkeld raakten en de oorlogen die zij voerden. In dit digitale boek staan alle Britse koningen en koninginnen vanaf Willem de Veroveraar.
Engelse koningen en koninginnen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.