Wilhelmina bij Radio Oranje

Koningin vanuit Londen

Koningin Wilhelmina sprak het Nederlandse volk tijdens de Tweede Wereldoorlog tientallen keren toe via Radio Oranje. 'De stem van strijdend Nederland', was een radioprogramma van de Nederlandse regering in ballingschap dat werd uitgezonden door de European Service van de BBC in Londen.

Krachtig taalgebruik

"Wie op het juiste ogenblik handelt, slaat den nazi op den kop." Koningin Wilhelmina hield van krachtig taalgebruik. Zij sloot haar eerste toespraak bij Radio Oranje op 28 juli 1940 af met de woorden: "Ik wek mijn landgenoten in het vaderland en overal waar zij zich bevinden, op om, hoe donker en moeilijk de tijden ook zijn, te blijven vertrouwen in de eindoverwinning van onze zaak, die niet alleen sterk staat door kracht van wapenen, doch niet minder door het besef dat het thans gaat om onze heiligste goederen. Ik heb gezegd."

Conflict

De Britse autoriteiten hielden toezicht op de uitzendingen van de BBC. Bovendien controleerde de Nederlandse regering in ballingschap de uitzendingen van Radio Oranje en kwam daarmee in conflict met de koningin. Wilhelmina schreef haar toespraken graag zelf en hield niet van inmenging. Toen bleek dat de regering een aantal zinnen uit haar vooraf opgenomen toespraak had gewist, besloot koningin Wilhelmina in maart 1942 haar toespraken voor Radio Oranje in het vervolg live uit te spreken.

Code berichten

Hoewel de uitzending vanuit Londen maar een kwartier per dag duurde werden er ook bijzondere berichten voor het verzet uitgezonden. Dit waren zogenaamde 'codeberichten', zoals "De jager vangt een haas" en "de kachel brandt haast nooit." Daarnaast werden er waarschuwingen verzonden. Zo werd gewaarschuwd voor bombardementen van de Royal Air Force op steunpunten en kazernes van het Duitse leger. Bekende medewerkers van Radio Oranje waren A. den Doolaard, Jan de Hartog, Loe de Jong, Herman de Man en Meyer Sluyser.

Korte golf

De zender werd minder beluisterd dan men na de oorlog aangaf. Door Duitse stoorzenders was Radio Oranje op veel plaatsen alleen via de korte golf te ontvangen. De uitzendingen werden ook op de lange golf en op de middengolf uitgezonden, maar die konden gemakkelijk door de bezetter worden gestoord. De korte golf was destijds nog relatief nieuw. Toestellen met deze golflengte waren pas sinds 1935 op de markt. Bovendien hadden veel Nederlanders hun radio ingeleverd toen de Duitse bezetter daar op 13 mei 1943 om vroeg. De Duitsers wilden hiermee voorkomen dat men toch naar verboden radiostations, zoals de BBC of Radio Oranje luisterde.

Radio Herrijzend Nederland

Op 2 juni 1945 vond de laatste uitzending van Radio Oranje plaats. Na de bevrijding van het zuidelijke deel van Nederland kon men weer vanaf Nederlands grondgebied uitzenden. De radiozender kreeg de naam Radio Herrijzend Nederland. De omroep zond van 3 oktober 1944 tot januari 1946 ut vanuit Eindhoven. Bekende medewerkers van Radio Herrijzend Nederland waren Max Dendermonde, Joop Landré en Frits Thors.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan royalty en koninklijke huizen. Lees Koninklijke Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van de belangrijkste koninklijke huizen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer Koninklijk Huis

Koninklijk Huis
Koninklijk Huis in Nederland
Koninklijke Geschiedenis

In deze bundel is een eerste selectie opgenomen van de artikelen die Ruud van Capelleveen over het Koninklijk Huis schreef. Voor deze uitgave werden de meeste artikelen herschreven, geactualiseerd en aangevuld. Door deze wijzigingen blijven de artikelen interessant; nu en later.
Koninklijke geschiedenis


In deze publicatie in de serie Kastelen in Nederland van Ben Hendriks staan vooral veel kastelen en paleizen die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie, zoals Huis ten Bosch, Soestdijk, Drakensteyn, Noordeinde, Paleis Het Loo, het Oude Loo. Ook deze uitgave van Ben Hendriks staat weer garant voor veel leesplezier.
Kastelen in Nederland


Met deze uitgave over het Britse vorstenhuis komt u veel te weten: niet alleen over het wel en wee van alle Engelse koningen en koninginnen, maar ook over de tijd waarin zij leefden, de machtsstrijd waarin de koningen verwikkeld raakten en de oorlogen die zij voerden. In dit digitale boek staan alle Britse koningen en koninginnen vanaf Willem de Veroveraar.
Engelse koningen en koninginnen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.