John von Neumann (1903-1957)

Hongaars/Amerikaanse wiskundige

De Hongaars/Amerikaanse wiskundige John von Neumann was een van de grootste wiskundigen uit de moderne geschiedenis. Hij was een pionier bij de toepassing van de operatortheorie op de kwantummechanica en tijdens de Tweede Wereldoorlog een zeer belangrijk lid van het Manhattanproject, de geheime operatie voor de ontwikkeling van de atoombom.

Opleiding

John (János) von Neumann werd op 28 december 1903 in Boedapest geboren. John was de zoon van een bankier. Hij studeerde aan de universiteit in zijn geboorteplaats op 23-jarige leeftijd af in de wiskunde. Von Neumann studeerde ook scheikunde aan de universiteiten van Berlijn en Zürich.

Princeton Universiteit

John von Neumann begon zijn loopbaan als docent van de universiteiten in Berlijn en Hamburg. Dankzij een beurs kon hij een postdoctorale studie voltooien in Göttingen. In 1930 vestigde Von Neumann zich in de Verenigde Staten, waar hij les ging geven aan de Princeton Universiteit. John von Neumann was een van de vier mensen die werden uitgekozen om de eerste hoogleraren aan het Institute for Advanced Study te worden.

Manhattanproject

Hij werkte tijdens de Tweede Wereldoorlog ook mee aan het Manhattanproject, dat de atoombom ontwikkelde. Onder leiding van Robert Oppenheimer werkte een groot aantal natuurkundigen en wiskundigen, zoals Niels Bohr, Albert Einstein, Enrico Fermi, Richard Feynman, mee aan de ontwikkeling van dit wapen, waarmee Duitsland en Japan verslagen moesten worden. Toen de eerste atoombom gereed kwam in Los Alamos was Duitsland al verslagen, maar het nieuwe wapen kon nog gebruikt worden om Japan te verslaan. Met de eerste atoombommen werden Hiroshima en Nagasaki grotendeels vernietigd. Korte tijd later, op 2 september 1945, tekende de Japanse minister van Buitenlandse Zaken, Mamoru Shigemitsu, de Japanse overgave op het Amerikaanse slagschip USS Missouri.

MAD

Von Neumann was de grondlegger van de speltheorie en publiceerde met Oskar Morgenstern in 1944 het klassieke boek 'Theory of games and economic behavior'. John von Neumann bedacht het concept 'MAD' (mutually assured destruction) dat de Amerikaanse nucleaire strategie bepaalde in de jaren na de Tweede Wereldoorlog en waarbij het centrale idee wederzijdse afschrikking was.

Eerste moderne computer

John von Neumann werd ook bekend door zijn ontwerp van de eerste moderne computer. Hij realiseerde in 1944 de IAS Computer. Von Neumann ontwierp de naar hem genoemde Von Neumann-architectuur, die in alle niet-parallelle computers wordt gebruikt. In de door John von Neumann ontworpen computer stond de CPU centraal. De CPU communiceerde met het werkgeheugen. De externe invoer en uitvoer wordt door de CPU naar de randapparatuur, zoals printer of beeldscherm, gestuurd. De CPU haalt hierbij stap voor stap zijn instructies uit het geheugen. De werking van de CPU is gebaseerd op het turingprincipe, waarbij instructies een voor een opgehaald en uitgevoerd worden.

Onderscheidingen

Von Neumann kreeg vele eredoctoraten en onderscheidingen, waaronder een eerbewijs van de Nederlandse Academie van Wetenschappen.
John von Neumann overleed op 8 februari 1957 in Washington D.C. aan botkanker. Mogelijk had hij deze ziekte opgelopen bij de testen van de atoom- en waterstofbommen. Ter herinnering aan deze wetenschapper geeft de universiteit van Boedapest jaarlijks de John von Neumann Award aan een uitmuntende geleerde in de exacte sociale wetenschappen, wiens werken gedurende een lange periode een aanzienlijke invloed hebben gehad op de studie en intellectuele activiteit van de studenten van het Rajk Laszlo College.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan ontdekkingen en wetenschappers. Lees Wetenschap: 150 belangrijke wetenschappers en ontdekkingen om meer te weten te komen over interessante wetenschappers en ontdekkingen. John von Neumann komt ook voor in onze uitgave Wetenschap: 150 belangrijke wetenschappers en ontdekkingen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer Wetenschap

Wetenschap en Ontdekkingen

In 'Wetenschap: 150 belangrijke wetenschappers en ontdekkingen' beschrijft Ruud van Capelleveen wonderlijke ontdekkingen en opmerkelijke levens van wetenschappers die het dagelijkse leven veranderden.
De auteur legt deze lastige onderwerpen uit in begrijpelijk Nederlands, zodat ook u nu kunt begrijpen waarom deze wetenschappers zo belangrijk zijn en deze uitvindingen zo bruikbaar waren.
Wetenschap


In 'Door de Nederlandse geschiedenis' vertelt Ruud van Capelleveen veel over de Nederlandse geschiedenis: over de moordenaar van Willem van Oranje, Balthasar Gerards, over raadpensionaris Johan van Oldenbarnevelt, die met prins Maurits in conflict raakte, over de invloed van koning Lodewijk Napoleon, die door zijn broer Napoleon Bonaparte aangewezen werd om de Franse belangen te dienen als koning over Nederland, over de Slavenhandel van de WIC en andere belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.
'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.