Winterhulp

Hulpactie in Tweede Wereldoorlog

Vanaf 1940 organiseerde de Duitse bezetter de actie Winterhulp. Hiervoor diende de Duitse 'Winterhilfe' als voorbeeld. De organisatoren wilden met de opbrengst van de Winterhulp-collecte hulpbehoevende mensen een extraatje geven tijdens de barre winter.
In katholieke en protestante kring werd de Winterhulp gezien als een poging om de kerkelijke hulporganisaties overbodig te maken.

Oprichting

Winterhulp Nederland werd in oktober 1940 opgericht door rijkscommissaris Arthur Seyss-Inquart. "Het is de taak der Stichting om de in het bezette Nederlandse gebied levende behoeftige Nederlandse staatsburgers zonder aanzien des persoons hulp en ondersteuning te verschaffen," stond in het oprichtingsdecreet. Het "zonder aanzien des persoons," moest na verloop van tijd niet letterlijk worden genomen. Joden kregen aanvankelijk ook steun. Toen de Jodenvervolging begon, werden zij uiteraard uitgesloten.
De inkomsten van de Winterhulp bestonden uit de opbrengsten van collecten en loterijen en percentages van de winst van bedrijven en het loon van de arbeiders.

Verzet

De protestante kerken weigerden direct elke medewerking aan de actie Winterhulp. Zij wilden zich concentreren op hun diaconale werk. De kerken verwierpen bovendien de uitsluiting van de Joden door Winterhulp Nederland.
Toen kopstukken van de NSB, zoals Meinoud Rost van Tonningen, een functie kregen in het landelijke comité, vertrouwden ook de naïeve landgenoten de organisatie Winterhulp Nederland niet meer. Winterhulp werd vanaf 1941 een hulpactie van en voor de leden van de NSB. Volgens geschiedschrijver Loe de Jong zouden veel posters zijn beklad met de tekst "geen knoop van mijn gulp voor de Winterhulp".

Reclame

Winterhulp Nederland zette alle middelen in om een hoge opbrengst te krijgen. De reclame-uitingen werden aangepast aan de Nederlandse smaak. Het Nederlandse karakter van de hulpactie werd breed uitgemeten.
Op een aanplakbiljet voor de Winterhulp in 1941 stond: "Niet een aalmoes maar een offer doorbreekt den nood. Toont uw medeverantwoordelijkheid tegenover behoeftige landgenooten bij de huislijst-collecte van 21 tot 26 april."
De gulle gevers werden op allerlei manieren gepaaid: voor elke bijdrage ontving de gever een houten speldje, waarop bloemen, molens en sprookjes waren afgebeeld.

Opbrengst viel tegen

Ondanks de grote inzet van de medewerkers viel de opbrengst van de eerste collectes van Winterhulp erg tegen. In het eerste jaar was de opbrengst van de Winterhulp 520.000 gulden. De hulpbehoevenden ontvingen geld, voedselbonnen, lectuur of speelgoed.
De meeste Nederlanders wilden geen medewerking verlenen aan de acties. De Duitse bezetter noemde de Winterhulp ronduit een fiasco. Alleen NSB-leden toonden zich enthousiast voor de Winterhulp.
Het lukte de bezetter niet om de Nederlanders te interesseren voor de op Duitse leest geschoeide hulpactie. Veel Nederlanders beschouwden meedoen als een vorm van collaboratie.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we regelmatig aandacht aan de beslissende momenten en belangrijkste personen in de Tweede Wereldoorlog. Lees Tweede Wereldoorlog: de Hoofdrolspelers als u meer wilt weten over de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer Tweede Wereldoorlog

Tweede Wereldoorlog

'Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers' is de 'wie is wie' van deze oorlog. In deze publicatie nam Ruud van Capelleveen de belangrijkste personen op die een rol van betekenis speelden in dit wereldomvattende conflict. U kunt in deze biografiën snel de belangrijkste feiten opzoeken.
In 'Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers' van Ruud van Capelleveen treft u de biografieën aan van 165 mannen en vrouwen die in deze oorlog een beslissende rol speelden.
Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers


In 'Door de Nederlandse geschiedenis' vertelt Ruud van Capelleveen veel over de Nederlandse geschiedenis: over de moordenaar van Willem van Oranje, Balthasar Gerards, over raadpensionaris Johan van Oldenbarnevelt, die met prins Maurits in conflict raakte, over de invloed van koning Lodewijk Napoleon, die door zijn broer Napoleon Bonaparte aangewezen werd om de Franse belangen te dienen als koning over Nederland, over de Slavenhandel van de WIC en andere belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.
'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.