Arnhemsche Scheepsbouw Maatschappij

Werf aan de Rijn

De Arnhemsche Scheepsbouw Maatschappij was van 1889 tot 1978 een belangrijke werkgever voor Arnhem. Op deze werf bouwde men de Henri Dunant, het schip van het Rode Kruis, en marineschepen, zoals de mijnenveger Rhenen. De ASM-werf lag tegenover het stadscentrum aan de Rijn. De Arnhemse Scheepsbouw Maatschappij (ASM) werd tot 1952 Arnhemse Stoomsleephelling Maatschappij genoemd.

Geschiedenis

Het bedrijf werd in augustus 1889 opgericht door de werktuigkundige Johannes Jacobus Prins. Hij werd de eerste directeur. Prins was eerder technisch inspecteur van de rederij Concordia. Prins had in 1887 het octrooi verkregen op een eigen ontwerp van een stoommachine. Prins vestigde aan de Rijn in Arnhem een kleine draaierij en smederij, die ook ketelreparaties uitvoerde. De ketelmakerij werd al na een jaar vergroot. Bovendien plaatste men een kraan die 10.000 kilo kon hijsen. Het bedrijf groeide aan het begin van de twintigste eeuw uit tot een van de grootste werkgevers van Arnhem.

Neergang

Eind 1976 stonden er nog 287 werknemers op de loonlijst, maar het bedrijf kon niet meer gered worden. De Happy Hunter, een zeesleepboot voor Mammoet Transport kon nog netjes binnen de afgesproken termijn van twaalf maanden worden afgeleverd. De ASM-werf lag te ver van zee. Hierdoor konden in Arnhem alleen schepen met een beperkte diepgang worden gebouwd. Bovendien had het bedrijf veel last van concurrentie vanuit 'lage lonen landen'.

Malaise

Het Nederlands Dagblad meldde in 1977 dat de accountant geen goedkeurende verklaring betreffende de jaarstukken kon afgeven, omdat de continuïteit van deze onderneming in gevaar kwam. De Nederlandse werven ontvingen te weinig opdrachten. De ons omringende landen gingen over tot het geven van subsidies. Zoals in Duitsland, waar, volgens het Nederlands Dagblad, in Duitse regeringskringen steeds scherper werd ingezien dat men de scheepsbouw van Emden tot Flensburg in stand moest houden, omdat deze bedrijfstak met zijn vele toeleveringsbedrijven op zo'n groot deel van het totale regionale aantal arbeidsplaatsen betrekking had.

Sluiting

Malaise in de offshore zorgde bij de Arnhemsche Scheepsbouw Maatschappij voor de genadeklap. In maart 1979 vond in opdracht van de directie een veiling plaats van bedrijfsmiddelen. In het laatste jaar had de scheepswerf een verlies geleden van 2,5 miljoen gulden. Er volgde nog een ruzie met een aantal aandeelhouders, die meenden dat de grond waar het bedrijf stond meer waard was dan in de stukken stond vermeld. Een poging om de aandelen op de beurs verhandelbaar te houden liep op niets uit. De rechter meende dat het beursbestuur juist had besloten om de beursnotering van de Arnhemsche Scheepsbouw Maatschappij te beëindigen.

Rijn

De werknemers van de scheepswerf staken aanvankelijk met de schipbrug de Rijn over. Toen de schipbrug na de oplevering van de Rijnbrug in 1935 verdween, kwam er een pontje in de vaart op het tracé van de verdwenen schipbrug. Dit pontje voer jarenlang heen en weer. Het werd pas uit de vaart genomen toen de Nelson Mandelabrug klaar was.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de geschiedenis van Arnhem. Lees meer over de geschiedenis van Arnhem. Ons interessante e-book over de geschiedenis van Arnhem is een aanrader. Deze stad heeft veel te bieden. Arnhem speelde al in de vijftiende eeuw een belangrijke rol.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Gerelateerd: geschiedenis Arnhem

Gelderland
Geschiedenis Arnhem
Arnhem A/Z

Arnhem is de stad die tijdens de Tweede Wereldoorlog de speerpunt vormde tijdens Operatie Market Garden. Hierbij bleek de verovering van de Rijnbrug in het centrum van Arnhem 'een brug te ver'. De Slag om Arnhem en de gevolgen hiervan ontbreken natuurlijk niet in deze uitgave. Arnhem heeft echter veel meer te bieden, dan enkel oorlogsherinneringen. De stad speelde al een belangrijke rol in de vijftiende eeuw.
Arnhem: Geschiedenis en wetenswaardigheden


Deze uitgave over Gelderland van Ruud van Capelleveen is zeker niet saai te noemen. Gelderland heeft een rijke geschiedenis en ook landschappelijk veel te bieden. De auteur informeert u op onderhoudende wijze over de geschiedenis en wetenswaardigheden van de honderdvijftig meest interessantste plaatsen in Gelderland.
Bezienswaardigheden in Gelderland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.