Nijmegen: P. de Gruyter & Zn

Kruideniersbedrijf

Het winkelbedrijf P. de Gruyter & Zn uit Den Bosch groeide aan het begin van de twintigste eeuw uit tot een landelijke onderneming. Het kruideniersbedrijf richtte voor de verkoop van haar kwaliteitsproducten, waarmee zij zich vooral richtte op de bovenlaag van de bevolking, een groot aantal eigen winkels in. Deze formule bleek erg succesvol: De Gruyter groeide uit tot een kruideniersimperium van ruim 550 winkels en bijna 7500 werknemers. In de jaren zestig ging het snel bergafwaarts. De overgang van luxe kruidenierszaak naar standaard supermarkt ging gepaard met grote problemen. In 1977 sloot de laatste winkel van De Gruyter zijn deuren.

Mariaplein

In 1919 bouwde P. de Gruyter & Zn op het Mariaplein bij de Berg en Dalseweg in Nijmegen een winkelpand. Toen ik het Mariaplein in 2008 bezocht, waren de uiterlijke kenmerken van de door de Arnhemse architect W.G. Welsing ontworpen winkel nog zichtbaar. De oplettende lezer zal de Art Deco-belettering en ornamenten reeds hebben opgemerkt. Opvallend zijn ook de blauw en goud geglazuurde tegels in de omlijsting van deuren, vensters, pui en borstweringen. Deze tegels werden speciaal voor de door Welsing ontworpen winkelpanden van De Gruyter gebakken in Frankrijk.

Rijksmonument

Het markante pand werd Rijksmonument, omdat het pand architectuurhistorische waarde heeft. In het besluit tot aanwijzing als Rijksmunument werd de winkel omschreven als 'een in exterieur goed en gaaf voorbeeld van een winkelwoning met Art Deco-invloeden met esthetische kwaliteiten in het ontwerp zoals een bijzondere hoofdvorm, een rijke ornamentatie en bijzonder materiaalgebruik'.
De commissie merkte verder op dat het winkelpand tevens belangrijk is als voorbeeld van het oeuvre van W.G. Welsing. In 1906 ontwierp Welsing voor Arnhem zijn eerste vestiging voor P. de Gruyter & Zn. Later werd hij de huisarchitect van De Gruyter. De architect werkte van 1915 tot 1925 zelfs uitsluitend voor het winkelbedrijf uit Den Bosch.

Ligging

Zoals gezegd, staat de kruidenierszaak van De Gruyter op een opvallend punt bij de Berg en Dalseweg. De winkel staat haaks op de Berg en Dalseweg, schuin tegenover de Maria Geboortekerk, waarnaar het pleintje voor de winkel werd genoemd. Het Mariaplein verbindt de Ten Hoetstraat, de Dr. Claas Noorduijnstraat en de Mr. Franckenstraat met de Berg en Dalseweg.
Het Mariaplein maakt onderdeel uit van het uitbreidingsplan van Bert Brouwer uit de laat negentiende eeuw, toen de vestingwerken om Nijmegen werden geslecht en de stad eindelijk kon uitbreiden. Het hele gebied rond het Mariaplein is tegenwoordig 'beschermd stadsgezicht'.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de geschiedenis en de monumenten in de prachtige dorpen en steden van Gelderland. Lees Nijmegen: Geschiedenis en wetenswaardigheden om meer te weten te komen over deze oude Nederlandse stad. Ook mensen die Nijmegen goed kennen zullen verrast worden met deze interessante uitgave over de Keizerstad aan de Waal. De winkel van P. de Gruyter & Zn in Nijmegen komt ook voor in onze uitgave Nijmegen: Geschiedenis en wetenswaardigheden.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: geschiedenis Nijmegen

Gelderland
Nijmegen
Monumenten in Nijmegen

De rijke geschiedenis en de schoonheid van de oude Keizerstad is door Ruud van Capelleveen op een toegankelijke manier beschreven. 'Nijmegen: Geschiedenis en wetenswaardigheden' is niet alleen een goede aankoop voor geïnteresseerden die de stad willen bezoeken. Ook mensen die de stad goed menen te kennen zullen verrast worden door de laatste inzichten en de wetenswaardigheden die de auteur aanreikt.
Nijmegen


Deze uitgave over Gelderland van Ruud van Capelleveen is zeker niet saai te noemen. Gelderland heeft een rijke geschiedenis en ook landschappelijk veel te bieden. De auteur informeert u op onderhoudende wijze over de geschiedenis en wetenswaardigheden van de honderdvijftig meest interessantste plaatsen in Gelderland.
Bezienswaardigheden in Gelderland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.