Burchten van Kuinre

Bijzondere vangst

Vele jaren geleden vonden vissers, die voor de kust van het oude vissersplaatsje Kuinre aan het vissen waren, af en toe stenen in hun netten. Zij beweerden dat die stenen van een oud kasteel moesten zijn. Vissers zijn er al lang niet meer in Kuinre, want het plaatsje ligt nu ver van het huidige IJsselmeer, omdat hier voor de Overijsselse kust de Noordoostpolder werd aangelegd. De polder viel droog in 1942 en daarmee was Kuinre voor goed afgesloten van het IJsselmeer, de vroegere Zuiderzee.

Opgravingen

Maar de vissers hadden wellicht gelijk, want op foto's van de Royal Air Force bleken sporen voor te komen van twee oude ronde burchten, die na de drooglegging zichtbaar waren geworden.
Opgravingen hebben inderdaad het bestaan van twee ronde burchten bevestigd. De oudste burcht werd omstreeks 1165 gesticht door heren van Kuinre, die hun burcht al gauw moesten afstaan aan de bisschop van Utrecht. Hij wilde in deze streek een steunpunt hebben om ook in Friesland zijn macht te kunnen uitoefenen. De Friezen reageerden snel. Ze slaagden er in om in 1196 de burcht van Kuinre te verwoesten, maar na onderhandelingen tussen graaf Willem van Holland, die de Friezen steunde en de bisschop van Utrecht kwam er een verzoening tot stand. De bisschop liet de burcht herbouwen en stelde zijn kastelein, de heer van Kuinre, aan om de burcht van Kuinre namens hem te beheren.

Nieuwe burcht

Waarschijnlijk door het opdringende water werd deze burcht van Kuinre omstreeks 1350 verlaten en werd verder landinwaarts een nieuwe burcht gebouwd, Kuinre II. Een lang leven is deze burcht echter niet beschoren geweest, want omstreeks 1530 werd ook deze burcht van Kuinre afgebroken. Het materiaal werd gebruikt voor een burcht bij Genemuiden, die echter ook niet erg lang heeft bestaan.

Archeologische schade

De opgravingen werden zeer bemoeilijkt, omdat er door inklinking van de bodem en door verploeging van de grond veel archeologische schade was ontstaan. Beide terreinen zijn echter tot archeologisch monument verklaard en daarmee veilig gesteld voor het nageslacht.
Bij de opgravingen werden groeperingen van paaltjes ontdekt. Deze paaltjes waren circa 2,10 m lang en waren aangepunt. De groepen paaltjes vormden een cirkel van circa dertig meter doorsnede en vormden zeer waarschijnlijk de fundering voor de kasteelmuur van de eerste Kuinderburcht. Tijdens de opgravingen heeft men aardewerk gevonden dat gedateerd kon worden in de twaalfde en dertiende eeuw.

Reconstructie

Men heeft de tweede Kuinderburcht weer met aarde bedekt, maar de eerste burcht werd min of meer gereconstrueerd. De binnenste grachten werden uitgediept en met de uitkomende grond werd het terrein van de burcht verhoogd. Met behulp van paaltjes werd de oorspronkelijke fundering - nu boven het maaiveld - zichtbaar gemaakt, zodat het publiek een idee kan krijgen, hoe de burcht er vroeger heeft uitgezien. Ook werd er een reconstructie gemaakt van het poortgebouw en een waterput. Het gereconstrueerde poortgebouw ligt echter niet geheel op de plaats van de oorspronkelijke poort.

Ligging burcht van Kuinre

De burcht van Kuinre is gemakkelijk te vinden. Het plaatsje Kuinre ligt in de gemeente Steenwijkerland aan de noordzijde van de Noordoostpolder, halfweg tussen Lemmer in het noordwesten en Blokzijl in het zuidoosten. Het burchtterrein echter ligt ruim een kilometer ten zuiden van Kuinre, rechts van de weg naar Emmeloord, de N351. Door de creatie, een aantal jaren geleden, van de provincie Flevoland, die de IJsselmeerpolders omvat, ligt het burchtterrein tegenwoordig daarom in de provincie Flevoland, en wel in de gemeente Noordoostpolder, dicht bij het plaatsje Luttelgeest.
Het terrein is vrij toegankelijk. Op het terrein is een informatiebord aanwezig met een tekening en een plattegrond, alsmede nadere informatie over het kasteel van Kuinre.

PS

Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Literatuur

P.G. Bins, Prisma Toeristengids Overijssel-Gelderland-Utrecht, Utrecht, 1966.

Drs. R.H.J. Klok, Archeologisch reisboek voor Nederland, Haarlem, 1977.

Paul van Kempen en Caroline Hom, Verborgen kastelen in zicht, archeologisch onderzoek en inrichting van kasteelterreinen, Amsterdam, 2005.

Eigen documentatie.

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Kastelen Nederland

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.