Kasteel Rechteren bij Dalfsen

Kasteel aan de Overijsselse Vecht

Ten zuidoosten van Dalfsen, op de linkeroever van de Overijsselse Vecht, ligt het fraaie slot Rechteren in de buurtschap Rechteren in de gemeente Dalfsen. Het huidige slot werd omstreeks 1320 gebouwd door Herman en zijn neef Roderik van Voorst. Zij dragen het in leen op aan de bisschop van Utrecht, die in die tijd ook in het Oversticht heer en meester was.

Heeckerens

Bij de dood van de zoon van Herman, Zweder, erft dochter Lutgardis het huis Rechteren en brengt het bij haar huwelijk met Frederik van Heeckeren van der Eze in die familie in. Frederik van Heeckeren is bekend als de leider van de Heeckerens in hun jarenlange strijd in Oost-Nederland tegen de Bronckhorsten. In 1386 werd Frederik opgevolgd door zijn zoon Zweder, die zich van Rechteren gaat noemen.

Rechteren

Door huwelijks- en vriendjespolitiek wisten sommige edelen zich in die tijd goede posities te verschaffen. Zo zijn ook de Rechterens uitgegroeid tot machtige edelen, die onder meer in het bezit waren van de huizen Voorst, Keppel en Almelo. Enkele leden van de familie wisten een aanstelling te verkrijgen tot Drost van Drenthe. Velen waren uiteraard lid van de Ridderschap van Overijssel.

Tachtigjarige oorlog

Het kasteel heeft nog een rol gespeeld in de Tachtigjarige Oorlog. Het was een aantal jaren in Spaanse handen, maar het werd door prinsgezinde troepen veroverd. Prins Maurits gaf tegen het einde van de zestiende eeuw opdracht het kasteel te slopen, hetgeen ook gebeurde. Alleen de grote toren bleef hierbij gespaard. Daarna had het kasteel geen militaire functie meer.

Ligging

Het kasteel ligt op een grondstrook en wordt omgeven door veel water. Wellicht vormen de waterpartijen de restanten van een oude Vechtarm. Het kasteel bestaat uit een grote toren, waartegen het huis met zijvleugels is gebouwd. Op het voorplein, dat door een toegangsbrug van de omgeving wordt gescheiden, staan twee bouwhuizen. Bouwhuizen, die veel in Oost-Nederland bij kastelen voorkomen zijn doorgaans de bedrijfsgebouwen van het kasteel. Dat bedrijf bestond (en bestaat vaak nog) uit een landbouwbedrijf. Hier huisde vroeger het vee; de stallen waren er gevestigd en het merendeel van het personeel woonde hier.

Het kasteel

De toren wordt gerekend tot de oudste delen van het huis en zal dus uit omstreeks 1320 dateren. De hoogte van de toren is circa dertig meter, de diameter ongeveer 8,5 meter. De toren is via twee verdiepingen toegankelijk uit het huis. De bovenste verdiepingen kunnen bereikt worden via trappen in de torenmuur uitgehouwen. Zij dateren waarschijnlijk van enige eeuwen later.
Het onderkelderde huis dateert uit de zestiende eeuw. Het heeft twee hoofdverdiepingen. Het huis wordt gedekt door een zadeldak. De zijgevels werden omstreeks 1900 verbouwd tot trapgevels, maar bij een restauratie in 1954 zijn de gevels weer in hun oorspronkelijke staat teruggebracht. De ingangsvleugel van het huis zal in de achttiende eeuw, na uitgebreide verbouwingen zijn ontstaan. De tweede verdieping werd overigens pas omstreeks 1898 aangebracht.

Inrichting

Het kasteel is fraai ingericht, al zullen er bij de verbouwingen aan het eind van de achttiende eeuw veel oorspronkelijke details zijn gewijzigd. In het boekje van Mensema kunnen vele foto's van het huidige interieur bewonderd worden, want het kasteel is niet voor het publiek opengesteld. Het wordt particulier bewoond.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen. Kasteel Rechteren bij Dalfsen is opgenomen in Kastelen in Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Literatuur

Doriann Kransberg en Hans Mils, Kastelengids van Nederland, Middeleeuwen, Haarlem, 1979.

A.J. Mensema, Kasteel Rechteren, Zwolle, 1991 (Kleine Monumenten Reeks).

Drs. H. Tromp en Drs. T. Henry-Buitenhuis, Historische buitenplaatsen in particulier bezit, Utrecht, 1991.

Jhr. Dr. H.W.M. van der Wyck en Drs. J. Enklaar-Lagendijk, Overijsselse buitenplaatsen, Alphen aan den Rijn, Canaletto, 1983.

Eigen documentatie.

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Kastelen Nederland

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.