Anna Paulowna op Soestdijk

Tien vrouwen van Soestdijk

Anna Paulowna was de vijfde Oranjevrouw die regelmatig in de zomermaanden op Soestdijk woonde. Zij was de dochter van tsaar Paul van Rusland en de echtgenote van koning Willem II. Thera Coppens vertelt over haar bemoeienis met paleis Soestdijk in 'Tien vrouwen van Soestdijk: van hofstede van Catharina tot paleis van Juliana'. Dit boekje verscheen in 2007 bij de United Media Company in Baarn. De schrijfster heeft een zwak voor Anna Paulowna en niet veel eerbied voor 'Slender Billy', zoals de Nederlandse kroonprins in het uitgaansleven van Londen werd genoemd.

Quatre Bras

Tsaar Alexander kende de reputatie van Willem, maar gaf toch zijn zegen aan het huwelijk met zijn zuster. Willem I was sinds de nederlaag van Napoleon en de Conventie van Wenen immers niet alleen koning van Nederland, maar ook van België en bovendien groothertog van Luxemburg. "De kroonprins wachtte dus een rijke toekomst," schreef Thera Coppens. Bovendien meende men, dat hij zich in de Slag bij Quatre Bras onderscheiden had door zijn buitengewone moed en strategisch inzicht. In werkelijkheid walste de kroonprins tijdens deze veldslag op een bal in Brussel rond en waren het zijn ondergeschikten geweest die dit kruispunt van wegen bezetten om de strijd tegen Napoleons troepen aan te binden."

Held van Waterloo

Willem werd de held van Waterloo. Tijdens deze slag raakte hij gewond aan zijn schouder. Tijdens zijn reis naar Rusland zat zijn schouder nog in het verband. Coppens: "De gedachte om met een held te trouwen bracht Anna's hoofd op hol." Ze stemde toe in een huwelijk nadat hij haar had beloofd, dat zij in Nederland altijd haar Russische orthodoxe religie mocht blijven uitoefenen.
In de zomer van 1817 betrok het echtpaar Huis Huguetan op het Lange Voorhout in Den Haag. Kneuterdijk stond nog in de steigers voor een grondige verbouwing. Het paleis kreeg onder meer een Russisch-orthodoxe kapel. Op kosten van de Staat werd voor Willem en Anna bovendien het oude jachtslot Soestdijk verbouwd tot een luxe zomerpaleis. De eerste aanzet hiertoe was al door koning Lodewijk in gang gezet.

Verval

Tijdens de Bataafse Revolutie waren alle paleizen door de Staat in beslag genomen. De inboedel van Soestdijk was geveild. Er was niets meer dat herinnerde aan de Oranjes. Het voormalige jachtslot van stadhouder Willem III verviel tot een ruïne. Op uitnodiging van koning Lodewijk kwam de Franse architect Jean Thomas Thibault naar Nederland om zijn paleizen te verbouwen. Voor Soestdijk was slechts een klein budget beschikbaar, want de restauraties van het Binnenhof, Huis Ten Bosch en Paleis Het Loo vonden tegelijkertijd plaats. "Thibault schiep aan de zuidkant van Soestdijk een bibliotheek en een biljartkamer. In de noordvleugel kwam een hofkapel [...]. Hij liet moderne vensters in de pui zetten en het gebouw aan de buitenkant geheel witpleisteren," schreef Thera Coppens.

Verbouwing

De architecten Jan de Greef en Zeger Reijers, die beiden dankzij een beurs van Lodewijk in Frankrijk hadden gestudeerd, kregen in 1815 de opdracht om Soestdijk om te toveren tot de zomerresidentie van Willem en Anna. Coppens: "Het werd een ode aan symmetrie en regelmaat, die waardigheid en harmonie uitstraalt." Aan weerszijde van het hoofdgebouw kwamen vleugels. Aan het einde van de colonnades kwamen paviljoenen en op het dak van het hoofdgebouw plaatsten de architecten een belvedère, vanwaar men kon uitkijken op de paleistuin. Deze tuin was door J.D. Zocher omgetoverd tot een Engelse landschapstuin.

Waterloozaal

Na een regeringsperiode van negen jaar overleed koning Willem II in 1849 te Tilburg. Anna Paulowna maakte Paleis Soestdijk tot een museum over het leven van haar echtgenoot. Zij richtte de Waterloozaal in. "Het enorme schilderij van de Slag bij Quatre Bras door J.W. Pieneman beslaat in deze zaal bijna de hele wand." Anna Paulowna bewaarde elk militair souvenir: kanonnen, geweren, sabels en zelfs enkele botsplinters die na zijn verwonding uit de arm van de oorlogsheld waren gehaald. "Deze lagen als relieken in een glazen vitrine." Naast de Waterloozaal herinnerde de Leuvenzaal aan de overwinningen van Willem bij Leuven en Hasselt tijdens de Tiendaagse Veldtocht in 1831.
Anna woonde als weduwe nog vijftien jaar op Soestdijk. Zij liet het paleis na aan haar jongste zoon, prins Hendrik de Zeevaarder.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan royalty en koninklijke huizen. Lees Koninklijke Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van de belangrijkste koninklijke huizen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer Koninklijk Huis

Koninklijk Huis
Koninklijk Huis in Nederland
Koninklijke Geschiedenis

In deze bundel is een eerste selectie opgenomen van de artikelen die Ruud van Capelleveen over het Koninklijk Huis schreef. Voor deze uitgave werden de meeste artikelen herschreven, geactualiseerd en aangevuld. Door deze wijzigingen blijven de artikelen interessant; nu en later.
Koninklijke geschiedenis


In deze publicatie in de serie Kastelen in Nederland van Ben Hendriks staan vooral veel kastelen en paleizen die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie, zoals Huis ten Bosch, Soestdijk, Drakensteyn, Noordeinde, Paleis Het Loo, het Oude Loo. Ook deze uitgave van Ben Hendriks staat weer garant voor veel leesplezier.
Kastelen in Nederland


Met deze uitgave over het Britse vorstenhuis komt u veel te weten: niet alleen over het wel en wee van alle Engelse koningen en koninginnen, maar ook over de tijd waarin zij leefden, de machtsstrijd waarin de koningen verwikkeld raakten en de oorlogen die zij voerden. In dit digitale boek staan alle Britse koningen en koninginnen vanaf Willem de Veroveraar.
Engelse koningen en koninginnen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.