Paleis Kneuterdijk in Den Haag

Den Haag

Op de hoek van de Lange Voorhout en de Kneuterdijk in Den Haag staat op nummer 20 het paleis Kneuterdijk. Het paleis is alleen toegankelijk bij speciale gelegenheden, want er worden nog al eens muzikale evenementen georganiseerd. De tuin is echter, via de ingang aan de Paleisstraat, vrij voor het publiek toegankelijk.

Daniel Marot

Niemand weet waar de wat vreemde naam van straat en paleis vandaan komt, maar het gebouw is niet echt oud. In 1716 liet graaf Johan Hendrik van Wassenaar van Obdam, een telg uit een zeer voorname familie, wat oude panden slopen om op deze plaats het huidige paleis Kneuterdijk te bouwen. Als bouwheer koos hij een beroemde architect. Dat werd Daniel Marot (1663-1752), de veelzijdige Franse architect, die, in dienst van stadhouder Willem III en de Friese stadhouders, vele bekende bouwwerken in Nederland vorm heeft gegeven. Zo ontwierp hij bij voorbeeld het trappenhuis van Paleis Het Loo en de tuinen van Hampton Court in Engeland.

Koning Willem I

Koning Willem I kocht het pand met de grote tuin in het begin van de negentiende eeuw ter huisvesting van zijn oudste zoon, die zojuist gehuwd was met Anna Pavlovna. Daarvoor werden heel wat wijzigingen in en aan het pand aangebracht. Zo kwam er een kleine huiskapel voor de orthodoxe prinses en er kwamen een nieuwe eetzaal en een balzaal. De gevel van het pand werd wit gepleisterd. Het is de vraag of Daniel Marot zijn geesteskind nog zou herkennen.

Koning Willem II

Koning Willem II liet een aanbouwsel aan het paleis zetten, de zogenaamde gotische zaal. Hierin bracht hij zijn collectie schilderijen onder. Omdat de architect zich niet voldoende tegen de wensen van de vorst durfde te verzetten, werd het een bouwvallige constructie, die maar ternauwernood overeind gehouden kon worden. Datzelfde gold voor een aantal kasteelachtige bouwsels, die de koning in de tuin van het paleis had laten neerzetten; geen enkele daarvan bleek levensvatbaar te zijn.
Anna Pavlovna voelde zich goed thuis op paleis Kneuterdijk en liet veel aan de tuin doen. Het paleis kon beschikken over boomgaarden, rozenperken, waterpartijen en terrassen. In 1849 overleed koning Willem II. Dat was een grote slag voor Anna Pavlovna. Ze trok zich terug uit het openbare leven. De zomers bracht ze door op Paleis Het Loo en in de winter verbleef ze in het inmiddels verdwenen huis Buitenrust aan de Scheveningseweg.

Gemeente Den Haag

Koning Willem III verkocht het paleis dat een aantal decennia de Oranjes had gediend aan de gemeente Den Haag. Een deel van de tuinen werd gebruikt voor woningbouw, onder andere aan de Paleisstraat. Het pand heeft sindsdien vele functies gekend.
Na de Tweede Wereldoorlog werden in paleis Kneuterdijk rechtszittingen gehouden door het Bijzonder Gerechtshof. In dit paleis werden door dit hof onder andere de doodvonnissen uitgesproken tegen de oorlogsmisdadigers Anton Mussert en Max Blokzijl.

Restauratie

In 1976 begon men met een grootscheepse restauratie van paleis Kneuterdijk om het pand geschikt te maken voor andere bestemmingen.
Daarna heeft het gebouw geruime tijd gediend als onderkomen voor afdelingen van verschillende ministeries, onder meer was hier een afdeling van het Ministerie van Financiën gevestigd.

Raad van State

Tegenwoordig echter is het paleis Kneuterdijk in gebruik bij de Raad van State. De Raad van State vergadert in de voormalige balzaal van het paleis en kan beschikken over verschillende zittingszalen.

Kunstliefhebber in paleis Kneuterdijk

Koning Willem II was een groot kunstliefhebber. Speciaal voor zijn schilderijencollectie liet hij in zijn Haagse paleis een Gotische Zaal bouwen. Deze zaal bestaat nog altijd, maar is vanaf de Kneuterdijk niet te zien.
Kunstliefhebber in paleis Kneuterdijk

Kneuterdijk in crisistijd

We zien hier paleis Kneuterdijk met de Heulstraat in de tijd dat het paleis door de toenmalige prinses Juliana als werkpaleis werd gebruikt. Na de dood van prins Alexander in 1884 kwam Kneuterdijk in handen van koning Willem III.
Kneuterdijk in crisistijd

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen. Paleis Kneuterdijk in Den Haag is opgenomen in Kastelen in Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Kastelen en paleizen

In deze publicatie in de serie Kastelen in Nederland van Ben Hendriks staan vooral veel kastelen en paleizen die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie, zoals Huis ten Bosch, Soestdijk, Drakensteyn, Noordeinde, Paleis Het Loo, het Oude Loo. Ook deze uitgave van Ben Hendriks staat weer garant voor veel leesplezier.
Kastelen in Nederland

Literatuur

J.G. Kikkert, Vorstelijke verblijven, alle paleizen in Nederland en hun bewoners, Bussum, 1983.

Hans Hoogendoorn en Ernest Kurpershoek, Huizen, van Nassau, een gids langs kastelen en paleizen van een vorstengeslacht, Den Haag, 2002.

Eigen documentatie.

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Kastelen Nederland

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.