Leopold II wilde Nederland aanvallen

Inval in Nederland

De Belgische koning Leopold II wordt vooral herinnerd als stichter en uitbuiter van Kongo-Vrijstaat. Wat veel mensen niet weten is, dat deze koning plannen maakte om een aanval op Nederland uit te voeren. De overname van de Nederlandse kolonies was het voornaamste doel. Het Belgische koningshuis wilde een wereldspeler worden en moest ook kolonies krijgen. Hierbij viel het oog van Leopold op het slecht verdedigde Nederland.

Verdrag van Londen

Tijdens een onderzoek in het Koninklijk Huisarchief in Brussel stootte de Vlaamse journalist en historicus Kris Clerckx op documenten waaruit bleek dat Leopold II vergevorderde plannen had om Nederland binnen te vallen. De toenmalige kroonprins wilde daarmee toegang krijgen tot de Nederlandse koloniën. Eerder had hij al eens een poging ondernomen om Borneo te verwerven. Binnen het Belgische koningshuis was men van mening dat de Nederlandse gebiedsdelen Limburg, Noord-Brabant en Zeeuws-Vlaanderen bij België hoorden. Ook claimden zij het door de Nederlandse koning bestuurde Luxemburg. Kortom, zij voelden zich tekort gedaan door de voorwaarden van het Verdrag van Londen, waarmee koning Willem I schoorvoetend in 1839 akkoord was gegaan. Met dit verdrag, ook wel bekend als het 'Verdrag der XXIV artikelen', werd de Belgische onafhankelijkheid definitief erkend.

Spionagemissie

Kris Clerckx zag verslagen van een uitgebreide spionagemissie uit 1854 met schetsen van alle belangrijke Nederlandse steunpunten. De Belgen meenden dat het Nederlandse leger veel zwakker en kleiner was dan het Belgische leger. Het was ze ook niet ontgaan dat de Nederlandse staat veel minder investeerde in de strijdmacht en een groot deel daarvan in de marine werd gestoken. De Belgen concludeerden dat het Nederlandse landleger niet veel voorstelde. Clerckx noemde het een "zeer goed handgeschreven militair dossier."

Weerstand

De spionnen noteerden ook een aantal pluspunten van de Nederlandse defensie. De verdedigingslinies langs de rivieren en de Hollandse Waterlinie, waarmee een groot deel van Utrecht en Noord- en Zuid-Holland werd verdedigd tegen aanvallen uit het zuiden en het oosten, waren goed onderhouden, meende kolonel Chauchet, de hoogste militair in de Belgische spionagemissie. De medewerkers van de Belgische geheime dienst verwachtten ook massale weerstand van de Nederlandse bevolking.

Aanvalsplan

Voor de aanval op Nederland zou men eerst het katholieke deel van de natie bewerken. De katholieken zouden een oproer moeten veroorzaken, waarna het Belgische leger als redder in de nood ons land zou binnentrekken om hen te helpen. Grosso modo zou het Belgische leger dezelfde route bewandelen die de Fransen in 1795 hadden gevolgd. Nadat de troepen de Waal zouden zijn gepasseerd, zou men de Hollandse Waterlinie aan de westelijke kant passeren en na een verrassingsaanval op Amsterdam de onneembaar geachte stelling vanaf de achterzijde, de onverdedigde zijde, innemen.

Volksraadpleging

Het Belgische aanvalsplan op Nederland was redelijk gedetailleerd. Er stond ook in wat er moest gebeuren nadat het land door de heldhaftige Belgen was ingenomen. De Nederlandse koning Willem III moest worden afgezet en er zou een volksraadpleging georganiseerd worden, zodat de katholieke provincies - een deel van Zeeland, Noord-Brabant en Limburg - zouden kiezen voor aansluiting bij België.

Franse steun

Het plan ging uiteindelijk niet door. Koning Leopold I vond het hersenspinsel van zijn zoon veel te riskant. Bovendien was via diplomatieke kanalen duidelijk geworden dat de Belgische expansie niet gesteund werd door keizer Napoleon III van Frankrijk. Leopold II had gehoopt dat de Belgische aanval op Nederland kon worden uitgevoerd met stilzwijgende steun van Frankrijk. Als Frankrijk niet zou reageren, dan zou ook Pruisen België ongemoeid laten, dachten de kroonprins en zijn plannenmakers. Van Engeland verwachtte men geen tegenstand, omdat dat land op de Krim verwikkeld was in een oorlog met Rusland. Historici nemen aan dat de plannen vooral door het uitblijven van Franse steun sneuvelden.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan royalty en koninklijke huizen. Lees Koninklijke Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van de belangrijkste koninklijke huizen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: Koningshuis België

Koningshuis België
Koninklijke Geschiedenis

In deze bundel is een eerste selectie opgenomen van de artikelen die Ruud van Capelleveen over het Koninklijk Huis schreef. Voor deze uitgave werden de meeste artikelen herschreven, geactualiseerd en aangevuld. Door deze wijzigingen blijven de artikelen interessant; nu en later.
Koninklijke geschiedenis


In deze publicatie in de serie Kastelen in Nederland van Ben Hendriks staan vooral veel kastelen en paleizen die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie, zoals Huis ten Bosch, Soestdijk, Drakensteyn, Noordeinde, Paleis Het Loo, het Oude Loo. Ook deze uitgave van Ben Hendriks staat weer garant voor veel leesplezier.
Kastelen in Nederland


Met deze uitgave over het Britse vorstenhuis komt u veel te weten: niet alleen over het wel en wee van alle Engelse koningen en koninginnen, maar ook over de tijd waarin zij leefden, de machtsstrijd waarin de koningen verwikkeld raakten en de oorlogen die zij voerden. In dit digitale boek staan alle Britse koningen en koninginnen vanaf Willem de Veroveraar.
Engelse koningen en koninginnen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.