Proclamatie koningin Wilhelmina in 1940

Duitse aanval in 1940

"Nederland in oorlog met Duitsland," kopte het Algemeen Handelsblad op vrijdag 10 mei 1940. "België, dat ook door Duitsland is aangevallen, en ons land hebben een beroep gedaan op de Geallieerden, die hebben toegezegd alle mogelijke hulp te zullen verlenen."

Nederland in oorlog

Het dagblad beschreef de gebeurtenissen: "Vannacht drie uur overschreden Duitse troepen onze grenzen, ruim een uur later bombardeerde de Duitse luchtmacht Nederlandse vliegvelden en te zes uur bood de Duitse gezant te 's-Gravenhage een verklaring aan, waarbij de inzet van een Duitse troepenmacht werd aangekondigd en elke tegenstand doelloos werd verklaard. De Nederlandse regering heeft deze verklaring met verontwaardiging van de hand gewezen en geantwoord, zich in oorlog te beschouwen met het Duitse Rijk."

Proclamatie

Rechts op deze pagina stond de 'Proclamatie' van koningin Wilhelmina: "Mijn volk, Nadat ons land met angstvallige nauwgezetheid al deze maanden een stipte neutraliteit had in acht genomen en terwijl het geen ander voornemen had dan deze houding streng en consequent vol te houden, is in de afgelopen nacht door de Duitse weermacht zonder de minste waarschuwing een plotselinge aanval op ons gebied gedaan. Dit niettegenstaande de plechtige toezegging, dat de neutraliteit van ons land zou worden ontzien zolang wij haar zelf handhaven. Ik richt hierbij een vlammend protest tegen deze voorbeeldloze schending van de goede trouw en aantasting van wat tussen beschaafde staten behoorlijk is. Ik en mijn regering zullen ook thans onze plicht doen. Doet gij de uwe, overal en in alle omstandigheden, ieder op de plaats waarop hij is gesteld, met de uiterste waakzaamheid en met die innerlijke rust en overgave, waartoe een rein geweten in staat stelt."

Duitse aanval

De nacht van 10 mei 1940, toen Duitsland Nederland binnenviel, bracht het koninklijk gezin door in de schuilkelder van Huis Ten Bosch. Binnen korte tijd waren in de omgeving van Den Haag veel parachutisten geland, die als opdracht hadden leden van het koninklijk huis gevangen te nemen. Toen duidelijk werd hoe spannend de situatie van de leden van het koninklijk huis was, besloot men te verhuizen naar de schuilkelder in de tuin van paleis Noordeinde.

Naar Londen

Op 12 mei besloot koningin Wilhelmina dat Juliana, Bernhard en de kinderen zich in Engeland in veiligheid moesten brengen. Met de gepantserde wagen, begeleid door twee vrachtwagens met mariniers maakte het koninklijke gezin de tocht naar IJmuiden. De Engelse kruiser Codrington bracht hen ongedeeld naar Harwich. Op aanraden van generaal Henri Winkelman reisde koningin Wilhelmina haar dochter achterna. De volgende dag moest het Nederlandse leger capituleren. Generaal Winkelman tekende op 15 mei 1940 in Rijsoord de capitulatie. Deze overgave gold niet voor de provincie Zeeland, waar Franse troepen nog tot 19 mei weerstand boden.

Bezetting

Generaal Henri Winkelman werd op 1 juli door de Duitsers gearresteerd. Hij werd op transport gesteld naar Duitsland. Koningin Wilhelmina leidde in Engeland een kabinet in oorlogstijd. Onze koloniën waren immers nog in Nederlandse handen. Tijdens de bezetting van een vreemde mogendheid zouden de overheidsdienaren hun werk gewoon moeten voortzetten. Dit had het kabinet eind jaren dertig reeds vastgesteld. En zo gebeurde het ook. Burgemeesters en politieagenten bleven in dienst en verleenden medewerking aan de Duitse bezetter.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan royalty en koninklijke huizen. Lees Koninklijke Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van de belangrijkste koninklijke huizen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer informatie over royalty

Hoofdpagina Royalty

In deze bundel is een eerste selectie opgenomen van de artikelen die Ruud van Capelleveen over het Koninklijk Huis schreef. Voor deze uitgave werden de meeste artikelen herschreven, geactualiseerd en aangevuld. Door deze wijzigingen blijven de artikelen interessant; nu en later.
Koninklijke geschiedenis


In deze publicatie in de serie Kastelen in Nederland van Ben Hendriks staan vooral veel kastelen en paleizen die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie, zoals Huis ten Bosch, Soestdijk, Drakensteyn, Noordeinde, Paleis Het Loo, het Oude Loo. Ook deze uitgave van Ben Hendriks staat weer garant voor veel leesplezier.
Kastelen in Nederland


Met deze uitgave over het Britse vorstenhuis komt u veel te weten: niet alleen over het wel en wee van alle Engelse koningen en koninginnen, maar ook over de tijd waarin zij leefden, de machtsstrijd waarin de koningen verwikkeld raakten en de oorlogen die zij voerden. In dit digitale boek staan alle Britse koningen en koninginnen vanaf Willem de Veroveraar.
Engelse koningen en koninginnen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.