Koningin Wilhelmina ontsnapt naar Londen

Gijzeling Wilhelmina voorkomen

Als de plannen van Adolf Hitler uitgekomen zouden zijn, zou koningin Wilhelmina bij de inval in Nederland gegijzeld worden. Voor de aanval op het regeringscentrum in Den Haag zette Hitler de 22e Luchtlanding Infanteriedivisie in. Zij moesten eerst de vliegvelden rond Den Haag veroveren, de toegangswegen afgrendelen en vervolgens doorstoten naar de stad om de koningin gevangen te nemen. De Duitse soldaten kwamen te laat. De koningin, met in haar kielzog het kabinet, had het land al verlaten.

Overzeese gebieden

Aanvankelijk werd het uitwijken van koningin en kabinet gezien als een smadelijke vlucht. Het waarborgen van de dynastie stond voorop. Later zag men in dat de regering in Londen meer vrijheid van handelen had dan in bezet Nederland het geval zou zijn. Nederland had uiteraard ook nog haar koloniën Nederlands-Indië, Suriname en de Nederlandse Antillen. Vooral de gebieden in de 'West' beleefden een bloeiperiode tijdens de Tweede Wereldoorlog. Voor de vliegtuigbouw was het bauxiet uit Suriname zeer belangrijk. Op de Antillen werden olieproducten geraffineerd.

Capitulatie

Koningin Wilhelmina en het kabinet weken op advies van generaal Henri Gerard Winkelman (1876-1952) uit naar Engeland. Winkelman bleef als hoogste gezagdrager in Nederland. Hij kreeg de machtiging om zelfstandig te bepalen wanneer Nederland zou capituleren. Na het bombardement op Rotterdam besloot Winkelman tot overgave. Om zes uur in de avond lichtte hij via de radio de capitulatie toe. Winkelman tekende op 15 mei 1940 in Rijsoord een verklaring waarin de overgave van het Nederlandse leger werd vastgelegd.

Voorzetting strijd

De wapenstilstand gold echter niet voor alle Nederlandse strijdkrachten. Zeeland was buiten de wapenstilstand gehouden. Er zou doorgevochten worden door onder meer de naar Engeland uitgeweken vloot. De Nederlandse handelsvloot werd tijdens de Tweede Wereldoorlog in zijn geheel ingezet voor de geallieerde strijd. Duitse duikboten brachten zware verliezen toe aan de Nederlandse koopvaardij. De Nederlandse schepen speelden een voorname rol in de bevoorrading van Groot-Brittannië vanuit de Verenigde Staten van Amerika.

Wilhelmina in Londen

Koningin Wilhelmina sprak geregeld het Nederlandse volk toe via een radio-uitzending van 'Radio Oranje' vanuit Londen. Zij groeide hierdoor tijdens de oorlogsjaren uit tot een symbool van verzet tegen de Duitse onderdrukking. Koningin Wilhelmina ontving in Londen regelmatig Nederlandse mannen en vrouwen die ook de overtocht naar Londen hadden gemaakt. Iedereen die de barre tocht over de Noordzee maakte werd door haar persoonlijk ontvangen. Zo bleef Wilhelmina in Londen op de hoogte van wat er in Nederland leefde.

Nederland

"Dat de koningin is weggegaan heeft immense verbittering gewekt," schreef Jaap Burger, advocaat en later PvdA-politicus, in zijn dagboek. "Nu voelen we ons zonder leiding, inderdaad, als schapen zonder herder." "Een Oranje kan en wil niet heersen over een volk van slaven, dat slechts node bukt voor het geweld van de tiran," schreef een redacteur van de verzetskrant Oranje Bode.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we regelmatig aandacht aan de beslissende momenten en belangrijkste personen in de Tweede Wereldoorlog. Lees Tweede Wereldoorlog: de Hoofdrolspelers als u meer wilt weten over de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer Tweede Wereldoorlog

Tweede Wereldoorlog

'Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers' is de 'wie is wie' van deze oorlog. In deze publicatie nam Ruud van Capelleveen de belangrijkste personen op die een rol van betekenis speelden in dit wereldomvattende conflict. U kunt in deze biografiën snel de belangrijkste feiten opzoeken.
In 'Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers' van Ruud van Capelleveen treft u de biografieën aan van 165 mannen en vrouwen die in deze oorlog een beslissende rol speelden.
Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers


In 'Door de Nederlandse geschiedenis' vertelt Ruud van Capelleveen veel over de Nederlandse geschiedenis: over de moordenaar van Willem van Oranje, Balthasar Gerards, over raadpensionaris Johan van Oldenbarnevelt, die met prins Maurits in conflict raakte, over de invloed van koning Lodewijk Napoleon, die door zijn broer Napoleon Bonaparte aangewezen werd om de Franse belangen te dienen als koning over Nederland, over de Slavenhandel van de WIC en andere belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.
'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.