Max Blokzijl (1884-1946)

Nederlandse journalist en ambtenaar

De journalist en ambtenaar Max Blokzijl was een van de bekendste Nederlandse collaborateurs tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op basis van zijn uitspraken tijdens radio-uitzendingen voor de Nederlandsche Omroep werd hij na de oorlog door een Bijzonder Gerechtshof ter dood veroordeeld. Max Blokzijl werd op de Waalsdorpervlakte ter dood gebracht.

Journalist

Marius Hugh Louis Wilhelmus Blokzijl werd op 20 december 1884 geboren in Leeuwarden. Hij was de zoon van een luitenant. Max ging in Den Haag naar de HBS. Na zijn eindexamen in 1903 werd hij journalist bij het Algemeen Handelsblad. In 1908 trad hij in dienst bij het theatergezelschap van de cabaretier Jean-Louis Pisuisse als chansonnier. Met dit gezelschap maakte Max Blokzijl tot het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog vele reizen door Europa en het Verre Oosten, waarbij ook Nederlands-Indië werd bezocht. Max Blokzijl werd in 1913 correspondent in Berlijn, maar dit verblijf was van korte duur, want de mobilisatie werd afgeroepen. Na de moordaanslag op de Oostenrijkse troonopvolger Frans Ferdinand en zijn echtgenote Sophie Chotek in Sarajevo brak de Eerste Wereldoorlog uit. Max Blokzijl werd opgeroepen om te dienen in het Nederlandse leger. Na de oorlog werd hij weer correspondent voor het Algemeen Handelsblad in Berlijn.

Correspondent in Berlijn

In Berlijn maakte hij kennis met het nationaalsocialisme van Adolf Hitler. Aanvankelijk wees hij het antisemitisme af, maar rond 1935 raakte hij toch in de ban van de politieke denkbeelden van Adolf Hitler. Deze overtuiging kon hij niet kwijt in zijn artikelen voor het Algemeen Dagblad. Vanaf 1938 schreef hij daarom anoniem over het nationaalsocialisme in het tijdschrift De Waag. Zijn lidmaatschap van de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) van Anton Mussert werd angstvallig geheim gehouden, want hij zou zijn ontslagen als deze betrokkenheid tot de directie van het Algemeen Dagblad zou zijn doorgedrongen.

Collaboratie

De journalist zou pas na de Duitse bezetting van Nederland in 1940 openlijk voor zijn nationaalsocialistische ideeën uitkomen. Max Blokzijl werd in 1941, hoofd van de afdeling Perswezen van het departement van Volksvoorlichting en Kunsten. Een jaar later werd hij ook de leider van het Persgilde. Het Persgilde was een onderdeel van de Nederlandsche Kultuurkamer, een instituut waar alle schrijvers, journalisten, acteurs en kunstenaars zich bij moesten aansluiten als zij hun beroep wilden blijven uitoefenen.

Radio

Bovendien verzorgde Max Blokzijl vanaf februari 1941 wekelijkse radioprogramma's voor de Nederlandsche Omroep onder de titels 'Ik was er zelf bij', 'Politiek Weekpraatje' en 'Brandende Kwesties'. Hierin sprak hij over de goede kanten en de ideologie van Adolf Hitler en praatte hij alle handelingen van de Duitse bezetter goed. Blokzijl was een goede spreker. Hierdoor was zijn invloed groot, maar in 1943 moesten de radio's worden ingeleverd, omdat er veel naar buitenlandse zenders werd geluisterd, zoals de BBC met Radio Oranje. Blokzijl bereikte nu alleen nog luisteraars die aangesloten waren op de draadomroep. Max Blokzijl bleef tot het einde van de oorlog actief als propagandist. "Wij komen terug, luisteraars," beloofde hij de foute Nederlanders op 6 mei 1945.

Veroordeling

Max Blokzijl was het symbool van landverraad en collaboratie geworden. Na de oorlog werd hij door een Bijzonder Gerechtshof op grond van passages uit zijn radiopraatjes op 25 september 1945 ter dood veroordeeld. Het over Max Blokzijl uitgesproken doodvonnis was het eerste doodvonnis dat na de oorlog werd uitgesproken over een niet-militair die in Nederland iets had misdaan tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het vonnis werd op 16 maart 1946 op de Waalsdorpervlakte met de kogel voltrokken. Zijn lichaam werd op de Algemene Begraafplaats van Den Haag in een massagraf begraven.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we regelmatig aandacht aan de beslissende momenten en belangrijkste personen in de Tweede Wereldoorlog. Lees Tweede Wereldoorlog: de Hoofdrolspelers als u meer wilt weten over de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Max Blokzijl komt ook voor in onze interessante uitgave Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer Tweede Wereldoorlog

Tweede Wereldoorlog

'Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers' is de 'wie is wie' van deze oorlog. In deze publicatie nam Ruud van Capelleveen de belangrijkste personen op die een rol van betekenis speelden in dit wereldomvattende conflict. U kunt in deze biografiën snel de belangrijkste feiten opzoeken.
In 'Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers' van Ruud van Capelleveen treft u de biografieën aan van 165 mannen en vrouwen die in deze oorlog een beslissende rol speelden.
Tweede Wereldoorlog: de hoofdrolspelers


In 'Door de Nederlandse geschiedenis' vertelt Ruud van Capelleveen veel over de Nederlandse geschiedenis: over de moordenaar van Willem van Oranje, Balthasar Gerards, over raadpensionaris Johan van Oldenbarnevelt, die met prins Maurits in conflict raakte, over de invloed van koning Lodewijk Napoleon, die door zijn broer Napoleon Bonaparte aangewezen werd om de Franse belangen te dienen als koning over Nederland, over de Slavenhandel van de WIC en andere belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.
'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.