Inundatie Hedwigepolder

Natuurcompensatie

Om de haven van Antwerpen beter bereikbaar te maken werd de Westerschelde uitgediept. In een verdrag tussen Nederland en België werd vastgelegd dat bij wijze van natuurcompensatie door Nederland de dijken van de Hertogin Hedwigepolder doorgestoken zouden worden. In Zeeland verrees verzet tegen dit idee. De Zeeuwen vinden het niet goed dat land onder water wordt gezet. In de geschiedenis komen we echter talloze inundaties tegen, waarin de natuur door de mens een handje werd geholpen.

Geschiedenis

Duizend jaar geleden begon men in ons land dijken aan te leggen. Ook in Zeeland werden in de elfde eeuw gebieden ingepolderd. Dit werd gedaan in opdracht van de Vlaamse abdijen, die Zeeland grotendeels in handen hadden. "Watersnoodrampen spraken altijd tot de volksverbeelding," schreef Eric Strijbos. "Bewoners van 'verdronken' plaatsen hadden geheuld met de duivel of op een andere manier een zondig bestaan geleid. De vergelijking met Sodom en Gomorra lag voor de hand." Volgens vissers en zeelieden was het geluid van de alarmslaande kerkklokken van verdronken plaatsen als Reimerswaal, Valkenisse en Bommenede op bepaalde nachten van het jaar nog jaren te horen. De bewoners van de Zeeuwse delta schoven liever de schuld van hun misère in de schoenen van de oppergod, dan hun eigen falen te onderkennen. Het onderhoud van de dijken werd vaak veronachtzaamd. Bovendien ging er veel land verloren door overstromingen tijdens oorlogshandelingen.

Verdronken Land van Saeftinghe

In de middeleeuwen, zoals tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten (1350-1450), werden in oorlogstijd al dijken doorgestoken. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog, werden de dijken bij de Schelde in het huidige Zeeuws-Vlaanderen in 1584 vanwege strategische redenen doorgestoken door Staatse soldaten. Het land van Saeftinghe verdween onder water. Het gebied werd in de zeventiende eeuw opnieuw bedijkt, maar het zou tot 1904 duren voor de Hedwigepolder helemaal droog kwam te staan en geschikt kon worden gemaakt voor agrarisch gebruik. Ook tijdens latere oorlogen ging nog veel land tijdelijk verloren. Velen Zeeuwen kunnen zich nog de verhalen over overstromingen in 1944 herinneren. In dat jaar bombardeerden de geallieerden de zeedijken van Walcheren. Heel Walcheren liep onder water, waardoor de Duitsers gedwongen werden zich terug te trekken. Bovendien leeft de Watersnoodramp van 1953 voort in de herinnering van de Zeeuwen. Tegen het 'teruggeven van land aan de natuur', het inunderen, bleef daarom veel weerstand bestaan.

Politiek

In 2008 bestudeerde een commissie onder leiding van Ed Nijpels de noodzaak van het onder water zetten van de Hedwigepolder . Het rapport bevestigde dat ontpoldering van de Hedwigepolder de goedkoopste manier was om de natuurcompensatie tot stand te brengen, die nodig was om aan de internationale verplichtingen te voldoen. In april 2009 wees Gerda Verburg, de toenmalige minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, de ontpoldering af. Er kwam een nieuw onderzoek. Het verslag van de Grontmij bevestigde dat er geen goed alternatief was. Bovendien begon België bezwaar te maken: Nederland kwam haar afspraken niet na! In oktober 2009 besloot het kabinet om de dijken van de Hedwigepolder toch maar door te steken. Hiermee was de discussie nog niet beëindigd. Het kabinet onderzocht of als alternatief de Welzingepolder en Schorerpolder bij Vlissingen ontpolderd konden worden.

Ontpoldering

Minister Bleker, de opvolger van Gerda Verburg, ontving in oktober 2011 een kritische brief van de Europese Commissie. Het alternatief zou niet tot een groot ecologisch gebied leiden, zoals dat wel het geval zou zijn in de Hedwigepolder. In april 2012 maakte de provincie Zeeland bekend akkoord te gaan met het onder water zetten van een deel van de Hedwigepolder. Tijdens de kabinetsformatie in 2012 spraken de PvdA en de VVD af dat de Hedwigepolder ontpolderd zou worden. In december concretiseerde Sharon Dijksma, staatssecretaris van Economische Zaken, het nieuwe kabinetsplan: uiterlijk 2019 moet de polder helemaal onder water staan. De werkzaamheden begonnen in 2018.

Water in de Hedwigepolder

Op 25 oktober 2022 stroomde het eerste water de Hedwigepolder binnen. Hiermee kwam definitief een einde van de strijd over de inpoldering. Het besluit werd in 2005 al genomen, als natuurcompensatie voor het uitdiepen van de vaargeul naar Antwerpen, waarbij natuur verloren ging. Tot op het laatst probeerde de oud-eigenaar van het gebied de ontpoldering tegen te houden. Hij gebruikte als argument de vervuiling met pfas van het water van de Westerschelde. De Raad van State verklaarde dat verzoek in de zomer van 2022 voor ongegrond, waarna men kon beginnen met de voorbereiding van de inpoldering.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland en de strijd tegen het water.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Leven in de delta

'Leven in de delta' is een reis door de tijd en door Nederland. De teksten en de vele foto's verduidelijken veel.
U komt veel te weten door het lezen van 'Leven in de delta'. Ruud van Capelleveen heeft veel geschreven over kastelen, de ontwikkeling van de spoorwegen in Nederland en de Tweede Wereldoorlog. Ook deze onderwerpen zijn goed vertegenwoordigd in 'Leven in de delta'.
Leven in de delta

Lees verder: geschiedenis Zeeland

Zeeland

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.