Grote Kerk in Veere vanaf de Franse Tijd

Kerkgebouw met bijzondere bestemmingen

In de negentiende eeuw en de twintigste eeuw verdween Gods woord uit de Grote Kerk van Veere. De kerk kreeg verschillende bestemmingen, waaronder ziekenhuis, paardenstal en opslagplaats voor een houthandelaar. In de jaren zeventig van de twintigste eeuw kreeg de Grote Kerk van Veere een culturele bestemming. We gaan in deze aflevering kijken hoe het zover kon komen. Hiervoor moeten we terug naar de Franse Tijd.

Kerkinterieur Grote Kerk Veere

Franse Tijd

In 1795 veroverde het Franse leger ons land met hulp van de Nederlandse patriotten. Stadhouder Willem V (1748-1806) vluchtte naar Engeland. Lodewijk Napoleon (1778-1846) werd door Napoleon Bonaparte (1769-1821) aangesteld als koning van de Nederlanden. De Engelsen brachten in 1799 in Noord-Holland een invasieleger aan land. Samen met de Russen wilden zij Napoleon uit de Nederlanden verdrijven. Massale steun van de prinsgezinden bleef echter uit. In oktober 1799 bliezen de Russen en de Engelsen de aftocht. In 1809 deden de Engelsen nog een poging in Zeeland. Tijdens een bombardement van de Britse Vloot werd de Grote Kerk van Veere ernstig beschadigd. In dit jaar richtten de Fransen in de leegstaande Grote Kerk in Veere een ziekenhuis in van vier verdiepingen. Daarbij werd het triforium verwijderd en metselde men de ramen dicht. De begane grond werd ingericht als paardenstal. Door een griepepidemie en ruzie tussen de Britse legeraanvoerders over het aanvalsplan slaagden de Britten ook deze keer niet in hun opzet. De Britse aanval in Walcheren werd door Napoleon gezien als een ernstige bedreiging voor zijn marinevloot in Antwerpen. Lodewijk Napoleon moest opstappen. Het Koninkrijk Holland werd bij het decreet van Rambouillet ingelijfd bij Frankrijk.

Monumentenzorg

Door het geweld en de economische neergang vertrokken veel burgers van Veere naar elders. Hierdoor was de gereformeerde gemeente zo klein geworden, dat het kerkbestuur geen gebruik meer wilde maken van de inmiddels grotendeels vervallen Grote Kerk. De Nederlandse staat nam de kerk, met uitzondering van het koor, over. De Nederduits Hervormde Gemeente verhuisde naar de naastgelegen Kleine Kerk. De Nederlandse Staat richtte de Grote Kerk van Veere in als bedelaarsgesticht. Na 1839 werd het weer hospitaal. Carel van Tuyll van Serooskerken: "Het is aan de bemoeiingen van Victor de Stuers - de 'vader van de Nederlandse monumentenzorg' - te danken dat men in de latere negentiende eeuw de kerk niet heeft afgebroken, maar gedeeltelijk hersteld (de verdiepingsvloeren zijn weer verwijderd) en dat zodoende het gebouw, de meest imposante bouwval van Nederland, nu nog te bewonderen is."

Kerkinterieur Grote Kerk Veere

Kerkbezoek

In de Grote Kerk van Veere is tegenwoordig een kleine expositie ingericht over de bijzondere geschiedenis van dit kerkgebouw. Als u over voldoende lucht in uw longen beschikt, geen last heeft van hoogtevrees en zin heeft om uw beenspieren te testen, dan kunt u tegen betaling bovendien de kerktoren beklimmen en genieten van het panorama van het prachtige plaatsje Veere.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: geschiedenis Zeeland

Zeeland

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.