Barbarossa-ruïne of Sint-Maartenskapel in Nijmegen
Kasteelruïne op het Valkhof

Foto Ruud van Capelleveen: De Barbarossa-ruïne of Sint-Maartenskapel in Nijmegen
De Barbarossa-ruïne of Sint-Maartenskapel in Nijmegen is het overblijfsel van het Valkhof, het kasteel dat in het midden van de twaalfde eeuw werd gebouwd door keizer Frederik Barbarossa. Van dit eens machtige kasteel resteren slechts enkele ruïnes. Hiervan zijn de Sint-Maartenskapel en de Sint-Nicolaaskapel de belangrijkste. Zij zijn samen aangemerkt als rijksmonument.Stadspark
De Valkhofburcht werd in 1795 gesloopt. Het puin van het kasteel werd verkocht als bouwmateriaal en op de vrijgekomen plek werd een stadspark aangelegd in Engelse landschapsstijl. Hierin nemen de beide romantische restanten van het kasteel van Frederik Barbarossa een bijzondere plaats in.Frederik Barbarossa
Dankzij de vondst van een inscriptie konden historici een verband leggen tussen de Sint-Maartenskapel en Frederik Barbarossa. De inscriptie is aangebracht in een stenen plaat, die afkomstig is van een Romeinse pilaar die nu tentoongesteld wordt in Museum Het Valkhof. De tekst hiervan verwijst naar de bouw van een paltskerk in Nijmegen door Barbarossa. Keizer Frederik Barbarossa was een telg uit het huis van Hohenstaufen. Hij werd in 1122 in Waiblingen geboren en overleed op 10 juni 1190 tijdens de Derde Kruistocht in Anatolië. Barbarossa verdronk tijdens het doorwaden van de rivier de Selef.Romeinen
De gevonden Romeinse pilaar verwijst ook naar Julius Caesar. Deze keizer zou ooit begonnen zijn met de bouw van een kasteel in Nijmegen. In latere tijden zou keizer Karel de Grote regelmatig in Nijmegen geweest zijn. De kasteelgeschiedenis wordt op deze manier vanaf de Romeinse tijd verbonden met de middeleeuwen, toen Frederik na de dood van zijn oom Koenraad III in februari 1152 in Duitsland tot koning van Duitsland gekozen werd. Een maand later werd hij door de aartsbisschop van Keulen gekroond. Barbarossa werd in 1155 door paus Adrianus IV in Rome tot keizer van het Heilige Roomse Rijk gekroond.Rondreizende koning
Frederik Barbarossa zal regelmatig in zijn kasteel in Nijmegen overnacht hebben, want de Duitse koningen hielden er geen vaste residentie op na. Zij reisden steeds door het land en woonden dan enkele weken of maanden in een van zijn eigen kastelen of het kasteel van de vorst in de streek waar hij verbleef. De Duitse rijksvorsten hadden de plicht om hun kasteel ter beschikking van Barbarossa te stellen, als hij daar aanspraak op maakte. Bovendien moesten zij dan zijn niet geringe meereizende hofhouding verzorgen.Apsis
Het deel van de Valkhofkasteel dat resteert, is de apsis, een halfronde ruimte dat later in een kerk koorsluiting werd genoemd. Deze vorm verwijst naar de Romeinse tijd, toen in de apsis in een basilica de bestuurder of rechter zat. Een basilica had bij de Romeinen een publieke functie als regerings- of rechtsgebouw. In de Barbarossa-ruïne in Nijmegen zouden de twee met Karolinische kapitelen bekroonde zuilen in de hoeken van de apsis symbool staan voor de continuïteit en daarmee voor de legitimiteit van het keizerschap van Barbarossa, maar deze zuilen hebben daar niet altijd gestaan. Ze werden pas op deze plek aangebracht, toen de houten apsisvloer werd vervangen door een stenen gewelf.PS
Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de geschiedenis en de monumenten in de prachtige dorpen en steden van Gelderland. Lees Nijmegen: Geschiedenis en wetenswaardigheden om meer te weten te komen over deze oude Nederlandse stad. Ook mensen die Nijmegen goed kennen zullen verrast worden met deze interessante uitgave over de Keizerstad aan de Waal. De Barbarossa-ruïne komt ook voor in onze uitgave Nijmegen: Geschiedenis en wetenswaardigheden.Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail
Lees verder: geschiedenis Nijmegen
GelderlandNijmegen
Monumenten in Nijmegen
Leestip
Een informatieve gratis nieuwsbrief over geschiedenis. Interessante verhalen over Historische Plaatsen, Kastelen, Royalty, WO2 en Wetenschap.
Al twintig jaar een begrip in Nederland bij liefhebbers van geschiedenis.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Geschiedenis Nijmegen

Nijmegen
Gelderland

Bezienswaardigheden in Gelderland
Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.