Zaltbommel

Stad aan de Waal

Zaltbommel ligt aan de Waal. Het oude stadscentrum wordt verder ingesloten door vestingwerken met grachten. De Sint Maartenskerk met zijn stompe toren geeft de stad een karakteristiek aanzien. De vestingstad Zaltbommel ligt in de Bommelerwaard in de Nederlandse provincie Gelderland.

Tachtigjarige Oorlog

In 1572 koos het stadsbestuur van Zaltbommel de zijde van de Geuzen. De Spanjaarden reageerden hierop met enkele belegeringen, zoals die in 1574. Op voorstel van prins Maurits (1567-1625) werden de vestingwerken hierna versterkt. Maar nog voordat men klaar was met deze verbeteringen belegerde de Spaanse legeraanvoerder Francesco de Mendoza (1546-1623) de stad opnieuw. De poging om de stad in te nemen mislukte. De Spanjaarden gaven het beleg al na drie weken op. Zaltbommel bleef een prinsgezinde en protestantse stad.

Sint Maartenskerk

In de gotische Grote- of Sint Maartenskerk op het Kerkplein in Zaltbommel is het priesterkoor uit de veertiende eeuw nog aanwezig. Bisschop Bernold begon met de bouw van deze kerk. In 1303 werd de kerk verheven tot kapittelkerk met tien kanunniken. Het schip met zijn hoge beuken en de toren dateren uit de vijftiende eeuw. "Vooral de 62,5 meter hoge toren met zijn vierkante top is rijk gedetailleerd," schreef Noortje de Roy van Zuydewijn. De hoge torenspits brandde af en sindsdien wordt de toren bekroond door een lage vierkante top met tentdak. "In de toren hangt een replica van de klok van Peter van Trier, Johan Philipsen en Willem Evers (1634) waarvan het beschadigde origineel staat opgesteld in het schip," schreven de auteurs van 'Monumenten in Nederland, Gelderland'. De Sint Maartenskerk heeft enkele muur- en gewelfschilderingen. Er zijn onder meer voorstellingen van 'Het Laatste Oordeel', de evangelisten, verschillende heiligen, engelen en de legende van de drie levenden en de drie doden.
Aan de zuidkant van de kerk vindt u het 'Van Rossumskoortje'.

Maarten van Rossum

Maarten van Rossum (1478-1555) was een roemruchte Gelderse veldheer. Van Rossum verweerde zich tegen de politieke grootmacht het Habsburgse rijk van Karel V. Overal in Gelderland zijn nog sporen van Maarten van Rossum te vinden. Als u zich in deze krijgsheer wilt verdiepen, kunt u het beste in Zaltbommel beginnen, want Zaltbommel was de geboorteplaats van Maarten van Rossum. Maarten van Rossum trad in 1517 in dienst van de hertog van Gelre, Karel van Egmond. Van Rossum was een succesvol strateeg. Onder zijn leiding werd het grondgebied van Gelre uitgebreid met Friesland, Groningen, Drenthe, Overijssel en Utrecht. In 1528 veroverde hij zelfs het machtige Den Haag. Zijn plunderende leger diende deze stad een gevoelige slag toe.

Karel V

Uiteindelijk bleek Karel V toch te sterk. Toen Maarten van Rossum begreep dat hij zich niet tegen deze Habsburgse heerser kon verweren, trad hij in dienst van zijn vroegere vijand. Voor Karel V streed Maarten van Rossum onder meer in Frankrijk. Karel V beloonde hem met het stadhouderschap van Luxemburg. Maarten van Rossum overleed in juni 1555 in Antwerpen aan de gevolgen van een besmettelijke ziekte. De Gelderse krijgsheer werd begraven in de kerk van het plaatsje Rossum. Na het beleg van Zaltbommel in 1599 werd zijn stoffelijk overschot overgebracht naar de Sint-Janskathedraal in Den Bosch. Van zijn tombe is echter geen spoor meer te vinden. Zijn schedel zou jarenlang in kasteel De Cannenburgh zijn bewaard en in 1883 zijn verhuisd naar het Gemeentemuseum van Arnhem. In Arnhem zou de schedel van Maarten van Rossum tijdens de oorlogshandelingen in 1944 definitief verloren zijn gegaan.

Maarten van Rossumhuis

Het monumentale huis van Maarten van Rossum vindt u aan de Nonnenstraat. Het uit 1535 stammende huis was oorspronkelijk bedoeld als poortgebouw van een grotere behuizing, maar verder dan dit poortgebouw is men nooit gekomen. In 1881 werd sloop van het pand voorkomen door aankoop door het Rijk. In de jaren die volgden werd het Maarten van Rossumhuis gerestaureerd door architect P.J.H. Cuypers. In het pand was jarenlang een kantongerecht gevestigd.

Stadskasteel Zaltbommel

Het huis van Maarten van Rossum heet tegenwoordig 'Stadskasteel Zaltbommel. "Het Stadskasteel Zaltbommel is een kasteel vol verhalen. Verhalen over de geschiedenis van de stad en de Bommelerwaard. Maar ook verhalen die door de in Zaltbommel geboren en getogen tekenares Fiep Westendorp zijn geïllustreerd," vermeldt de website. "Op de begane grond van het museum maakt u kennis met de rijke zestiende-eeuwse geschiedenis van de Bommelerwaard." Het museum vindt zijn oorsprong in een expositie van oudheden die in 1905 werd georganiseerd door enkele notabelen uit de Bommelerwaard. In het museum zijn onder meer oude voorwerpen en meubilair uit Zaltbommel en omstreken te zien.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de geschiedenis en de monumenten in de prachtige dorpen en steden van Gelderland. Lees de interessante uitgave Gelderland: Geschiedenis en bezienswaardigheden om meer te weten te komen over de mooiste provincie van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: geschiedenis Gelderland

Gelderland

Deze uitgave over Gelderland van Ruud van Capelleveen is zeker niet saai te noemen. Gelderland heeft een rijke geschiedenis en ook landschappelijk veel te bieden. De auteur informeert u op onderhoudende wijze over de geschiedenis en wetenswaardigheden van de honderdvijftig meest interessantste plaatsen in Gelderland.
Bezienswaardigheden in Gelderland


In 'Door de Nederlandse geschiedenis' vertelt Ruud van Capelleveen veel over de Nederlandse geschiedenis: over de moordenaar van Willem van Oranje, Balthasar Gerards, over raadpensionaris Johan van Oldenbarnevelt, die met prins Maurits in conflict raakte, over de invloed van koning Lodewijk Napoleon, die door zijn broer Napoleon Bonaparte aangewezen werd om de Franse belangen te dienen als koning over Nederland, over de Slavenhandel van de WIC en andere belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.
'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.