NIOD in Amsterdam

Instituut voor oorlogs-, holocaust- en genocidestudies

Het NIOD in Amsterdam werd direct na de Tweede Wereldoorlog opgericht. Loe de Jong werd directeur van het instituut, dat zich later in bredere zin ging bezig houden met het begrip oorlog. Het NIOD is nu een instituut voor oorlogs-, holocaust- en genocidestudies. Het instituut werkt de laatste jaren aan de digitalisering van het archief.

Abraham Salm

Het instituut is gevestigd in een rijksmonument aan de Herengracht 380-382. Het pand werd in 1888 door architect Abraham Salm ontworpen voor de tabaksplanter Jacob Nienhuys (1836-1927). Hij was de eerste tabaksplanter in Nederlands-Indië en de oprichter van de Deli Maatschappij en vestigde daarmee de tabakscultuur in Noord-Sumatra. Jacob Nienhuys gebruikte het pand van 1888 tot 1909. Na zijn vertrek werd het pand een kantoorgebouw voor de Deli-Maatschappij, Deutsche Bank en na de oorlog het Tribunaal voor Bijzondere Rechtspleging.

Tweede Wereldoorlog

Het NIOD doet sinds de oprichting in 1945 onderzoek naar de Tweede Wereldoorlog in Nederland en Nederlands-Indië. Het plan hiervoor was al tijdens de oorlog in Londen ontstaan. De Nederlandse regering in ballingschap riep in maart 1944 via Radio Oranje al op om dagboeken en brieven over de oorlog te bewaren. In 1997 werd het pand aan de Herengracht 380-382 in gebruik genomen.

Loe de Jong

Historicus Loe de Jong, die tijdens de oorlog in Londen bij Radio Oranje had gewerkt, werd op 1 oktober 1945 benoemd tot chef van het bureau, dat korte tijd later werd herdoopt in Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie. Loe de Jong werd ook bekend van televisie, onder andere door zijn bijdragen aan het programma 'De Bezetting', waarin hij op indringende wijze de oorlogsgeschiedenis toelichtte. In 1955 kreeg hij van het ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen de opdracht om een wetenschappelijk verantwoord boek te schrijven over de Tweede Wereldoorlog in Nederland. Dit werd het monumentale standaardwerk 'Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog', dat tussen 1969 en 1994 verscheen in twaalf delen en zesentwintig banden. Dit werk van Loe de Jong werd een referentiepunt voor generaties historici, journalisten en docenten.

Archieven

De naam van het instituut werd in 1999 gewijzigd in NIOD. Het NIOD beheert meer dan vierhonderd archieven over de Tweede Wereldoorlog. De bibliotheek omvat 75.000 publicaties over oorlog, holocaust en genocide. Deze archieven bestaan uit documenten van het Duitse bezettingsbestuur, archieven van ministeries in Den Haag en Londen, verslagen van verzetsgroepen, Joodse organisaties, NSB en kampen in Europa en Azië en persoonlijke documenten, zoals dagboeken, brieven en foto's.

Digitaal beschikbaar

Een groot deel van deze archieven is inmiddels openbaar en deels digitaal toegankelijk. Een verdere openbaring is gepland. Het grootste deel van het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) van het NIOD zal vanaf 2027 volledig gedigitaliseerd en online doorzoekbaar zijn. De digitale opening van het archief zorgde voor beroering. De openbaring van dossiers over Nederlanders die collaboreerden met de Duitse bezetter ligt nog altijd gevoelig.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan geschiedenis van Amsterdam. Lees Amsterdam: Stadsgeschiedenis in 150 episoden als u uw bezoek aan Amsterdam wilt voorbereiden of meer wilt weten over de geschiedenis van Amsterdam.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Vervolg uw reis door Amsterdam

Amsterdam Hoofdpagina
ABC van Amsterdam

Ruud van Capelleveen schrijft regelmatig een artikel over de rijke geschiedenis van de hoofdstad van Nederland. In dit e-book verzamelde hij 150 verhalen die zijn grote interesse en betrokkenheid tonen. Deze uitgave over Amsterdam bevat 150 episoden uit de rijke geschiedenis van Amsterdam aan de hand van interessante plaatsen en opmerkelijke verhalen. U kunt de geschiedenis van deze prachtige stad en zijn soms eigenwijze inwoners volgen vanaf de middeleeuwen tot in deze tijd.
Amsterdam


In 'Door de Nederlandse geschiedenis' vertelt Ruud van Capelleveen veel over de Nederlandse geschiedenis: over de moordenaar van Willem van Oranje, Balthasar Gerards, over raadpensionaris Johan van Oldenbarnevelt, die met prins Maurits in conflict raakte, over de invloed van koning Lodewijk Napoleon, die door zijn broer Napoleon Bonaparte aangewezen werd om de Franse belangen te dienen als koning over Nederland, over de Slavenhandel van de WIC en andere belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.