Oranjesluizen in het IJ bij Amsterdam

Noordzeekanaal

De Oranjesluizen vormen sinds hun oplevering in 1872 het knooppunt tussen het Binnen- en Buiten-IJ. Het sluizencomplex werd ontworpen om het waterpeil van het Noordzeekanaal op een constant niveau te houden en tegelijkertijd te voorkomen dat te veel zout water het IJmeer instroomt.

Sluizen

Bij de discussies over de aanleg van het Noordzeekanaal werd al snel duidelijk dat ook bij Amsterdam een sluiscomplex moest komen om het IJ aan de oostzijde af te sluiten van de toenmalige Zuiderzee: de Oranjesluizen. De zuinige staat wilde dit aanvankelijk doen met slechts een dam met een schutssluis en een stoomgemaal. Onder druk van binnenvaartschippers en Amsterdamse kooplieden besloot men het plan te wijzigen en drie sluizen aan te leggen. Hierdoor kon een snelle doorvaart van het Noordzeekanaal naar het IJ en de Zuiderzee gerealiseerd worden.

Justus Dirks

De sluizen bij Amsterdam werden ontworpen door Justus Dirks. Hij volgde van 1841 tot 1845 de ingenieursopleiding aan de Koninklijke Militaire Academie in Breda. Na zijn afstuderen trad Dirks in 1845 in dienst bij Rijkswaterstaat als aspirant-ingenieur. Hij werkte achtereenvolgens in Zeeuws-Vlaanderen, 's-Hertogenbosch en Gorinchem.

Noordzeekanaal

Justus Dirks kreeg van 1864 tot 1883 onbepaald verlof om als 'eerstaanwezend' ingenieur bij de Amsterdamsche Kanaalmaatschappij te werken. Dirks kreeg wel de verantwoordelijkheid, maar werd er niet voor betaald. In 1865 kreeg hij de leiding over de aanleg van het Noordzeekanaal, inclusief de aanleg van de zeemonden bij IJmuiden. Ondanks tegenslagen bij de betonwerken en flinke kritiek van directieleden, trok hij in 1868 zijn ontslag in. Justus Dirks bleef tot de oplevering in 1883 verantwoordelijk voor de aanleg van het kanaal.

Bouw Oranjesluizen

In 1865 begon men met de aanleg van het Noordzeekanaal en de Oranjesluizen. Het doel was het afsluiten van het IJ van de Zuiderzee om het waterpeil beter te reguleren en verzilting tegen te gaan. Johannis de Rijke, een gerenommeerd waterbouwkundige, werd aangesteld als opzichter bij de bouw van het sluizencomplex. De Oranjesluizen kwamen te liggen bij Schellingwoude, op de grens van het Binnen- en Buiten-IJ. Koning Willem III legde op 29 april 1870 de eerste steen. Het eerste schip voer in september 1872 door de Oranjesluis in het Noordzeekanaal.

Prins Willem-Alexandersluis

Het sluizencomplex voldeed na 1970 niet meer. Er ontstonden gevaarlijk situaties. Voor de binnenvaart bouwde men de Prins Willem-Alexandersluis. Deze sluis werd in 1995 in gebruik genomen. Hierdoor konden beroeps- en pleziervaart gescheiden worden. In de volgende jaren werd de oude Oranjesluizen gerenoveerd en gemoderniseerd. De sluizen kregen onder meer nieuwe sluisdeuren.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan geschiedenis van Amsterdam. Lees Amsterdam: Stadsgeschiedenis in 150 episoden als u uw bezoek aan Amsterdam wilt voorbereiden of meer wilt weten over de geschiedenis van Amsterdam.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Vervolg uw reis door Amsterdam

Amsterdam Hoofdpagina
ABC van Amsterdam

Ruud van Capelleveen schrijft regelmatig een artikel over de rijke geschiedenis van de hoofdstad van Nederland. In dit e-book verzamelde hij 150 verhalen die zijn grote interesse en betrokkenheid tonen. Deze uitgave over Amsterdam bevat 150 episoden uit de rijke geschiedenis van Amsterdam aan de hand van interessante plaatsen en opmerkelijke verhalen. U kunt de geschiedenis van deze prachtige stad en zijn soms eigenwijze inwoners volgen vanaf de middeleeuwen tot in deze tijd.
Amsterdam


In 'Door de Nederlandse geschiedenis' vertelt Ruud van Capelleveen veel over de Nederlandse geschiedenis: over de moordenaar van Willem van Oranje, Balthasar Gerards, over raadpensionaris Johan van Oldenbarnevelt, die met prins Maurits in conflict raakte, over de invloed van koning Lodewijk Napoleon, die door zijn broer Napoleon Bonaparte aangewezen werd om de Franse belangen te dienen als koning over Nederland, over de Slavenhandel van de WIC en andere belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.