Verloving Bernhard en Juliana

Juliana kiest Duitse prins

"Een wijze en goede vrouw, hoog boven de partijen staand, de dochter van een Duitse vorstin bestuurt thans het Nederlandse volk, en jaren stond aan haar zijde een Duits edelman," schreef de partijkrant van Adolf Hitler, de Völkischer Beobachter, op 8 september 1936. Op deze dag was de verloving van Juliana en Bernhard bekend gemaakt.

Bernhard

Bernhard werd geboren in het groothertogdom Saksen-Weimar-Eisenach als neef van de laatste regerende vorst van Lippe en bracht zijn jeugdjaren door op het landgoed Reckenwalde. Bernhard en Juliana ontmoetten elkaar tijdens de Olympische Winterspelen in het Duitse Garmisch-Partenkirchen. Bernhard had rechten gestudeerd in Berlijn en werkte bij IG Farben in Parijs. Enige dagen eerder had de regering-Colijn bij de Tweede Kamer een Grondwetswijziging ingediend, zodat aan Bernhard een jaarsalaris van 200.000 gulden toegekend kon worden. Men had geleerd van de financiële problemen waarmee prins Hendrik altijd te maken had gehad. De volgende prins-gemaal kon zijn frivoliteiten daardoor zelf bekostigen en niet meer aangewezen zijn op zijn echtgenote of vrienden.

Nieuwe toekomst

"Thans wordt een nieuwe band tussen het Oranjehuis en het Duitse volk met grote vreugde als een voorteken van een nieuwe toekomst, waarin de wolken van een onvoldoend begrijpen van elkaar, die in de laatste jaren de horizont verduisteren, verlicht worden," schreef het avondblad Het Vaderland. Ook de NSB was zeer tevreden met het voornemen van prinses Juliana om te trouwen met de Duitse edelman Bernhard van Lippe-Biesterfeld. Het bericht uit de Völkischer Beobachter werd een dag later overgenomen door de NSB-krant Volk en Vaderland: "De afstammeling van deze Germaanse stamvorsten is een waardig gemaal voor een prinses van het Huis Oranje-Nassau," schreef Volk en Vaderland. "Hetgeen wij omtrent de persoonlijkheid van prins Bernhard vernemen: zijn studie te Berlijn, zijn reizen, en zijn werkzaamheden bij IG Farben, zijn liefde voor de sport, kenschetst hem als een man van deze tijd."

Traditie

In socialistische kringen was men minder gelukkig met de verbintenis tussen Juliana en Bernhard. Zij vonden het land van herkomst van de prins ongelukkig. In Duitsland had de Nacht van de Lange Messen al iets van de toekomstige gewelddadige ontwikkelingen prijsgegeven. "In het buitenland zal deze verloving, voor wat de fascistische landen aangaat, evenveel vreugde wekken, als zij in de democratische landen pijnlijke verwondering zal ontmoeten," meldde het socialistische dagblad Vooruit op 8 september 1936. "Voor de internationale positie van Nederland lijkt ons dit het tegendeel van een oordeel. Wanneer een verbintenis had plaats gehad met een der democratische of Scandinavische of Britse monarchieën, zou dit zowel elders als hier met instemming begroet zijn. Thans is dit anders. Toen zulk een verloving op financiële bezwaren afstuitte waarin de wijziging der Grondwet nu zal voorzien, is meermalen in verschillende kringen van ons volk de vraag gerezen, waarom toch het Nederlandse koningshuis zo strak vasthield aan de traditie met buitenlandse vorstenhuizen en niet het Engelse voorbeeld volgde, waar de koningskinderen veelvoudig huwen met telgen van het eigen land."

Macht

De Limburgse graaf Marchant et d'Ansenbourg (NSB) sprak een maand na het huwelijk in de Eerste Kamer zijn bewondering voor de keuze van Juliana voor Bernhard uit: "De waarheid is, dat niemand meer Oranjegezind kan zijn dan de NSB'ers en dat de gevoelens van verknochtheid ten aanzien van ons vorstenhuis door onze beweging een even noodzakelijke en sterke impuls hebben gekregen. Tevens staat voor ons en voor steeds meer Nederlanders vast, dat ons staatsbestel verouderd is en door een ander systeem moet worden vervangen, een systeem, waarin ook aan de kroon een ruimere macht - haar door revolutionaire beginselen ontnomen - zal worden teruggegeven." Zover kwam het gelukkig niet. Koningin Wilhelmina kon na de Tweede Wereldoorlog haar droom van een 'vernieuwd Nederland', met een grotere politieke rol voor het staatshoofd, niet ten uitvoer brengen en prins Bernhard werd geen stadhouder of regent.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan royalty en koninklijke huizen. Lees Koninklijke Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van de belangrijkste koninklijke huizen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer informatie over royalty

Hoofdpagina Royalty

In deze bundel is een eerste selectie opgenomen van de artikelen die Ruud van Capelleveen over het Koninklijk Huis schreef. Voor deze uitgave werden de meeste artikelen herschreven, geactualiseerd en aangevuld. Door deze wijzigingen blijven de artikelen interessant; nu en later.
Koninklijke geschiedenis


In deze publicatie in de serie Kastelen in Nederland van Ben Hendriks staan vooral veel kastelen en paleizen die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie, zoals Huis ten Bosch, Soestdijk, Drakensteyn, Noordeinde, Paleis Het Loo, het Oude Loo. Ook deze uitgave van Ben Hendriks staat weer garant voor veel leesplezier.
Kastelen in Nederland


Met deze uitgave over het Britse vorstenhuis komt u veel te weten: niet alleen over het wel en wee van alle Engelse koningen en koninginnen, maar ook over de tijd waarin zij leefden, de machtsstrijd waarin de koningen verwikkeld raakten en de oorlogen die zij voerden. In dit digitale boek staan alle Britse koningen en koninginnen vanaf Willem de Veroveraar.
Engelse koningen en koninginnen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.