Huis ten Bosch in de twintigste eeuw
Neutraliteitspolitiek
Ansicht: Achterzijde Huis ten Bosch aan het begin van de twintigste eeuw
Op afbeeldingen van Paleis ten Bosch ziet u meestal het bordes dat voldoende ruimte biedt voor een voltallig kabinet. Op deze ansicht uit het begin van de twintigste eeuw ziet u de lommerrijke parkzijde van Huis ten Bosch. In deze tijd werd het paleis nauwelijks door de koninklijke familie gebruikt. Alleen tijdens de Eerste Wereldoorlog woonde koningin Wilhelmina in Paleis Huis ten Bosch, zodat overleg met premier Pieter Cort van der Linden (1846-1935) gemakkelijk was. De koningin bemoeide zich graag en veel met de politiek. Deze bemoeienissen gingen vaak te ver.Koningin Wilhelmina
Koningin Wilhelmina (1880-1962) was een groot voorstander van de strikte neutraliteitspolitiek. "Europese oorlog komt gewis vroeg of laat, dan zoude van mij een groot plichtsverzuim zijn deze kwestie niet op te lossen," schreef de jonge koningin. Cees Fasseur beschreef hoe de koningin pogingen deed om het defensiebudget op te krikken. Een sterke defensie zou de neutraliteit van Nederland bevorderen. Keer op keer lichtte ze de hand met de grondwettelijke begrenzingen van haar taak, vond Fasseur. Zij hield onder meer het ontslag tegen van C.J. Snijders (1852-1939), de chef van de generale staf, die door het kabinet-Cort van der Linden werd beticht van defaitisme.Duitse inval
Na de Duitse aanval op Denemarken en Noorwegen in april 1940 had men geen vertrouwen dat Nederland ook nu weer neutraal kon blijven. Wilhelmina, Juliana, Beatrix en Irene brachten de nacht van 9 op 10 mei 1940 door in de schuilkelder van Huis ten Bosch. Bernhard bracht de nacht in zijn slaapkamer in het paleis door, waar hij rond halfvier het bericht ontving van de Duitse aanval op Nederland. Bernhard waarschuwde direct de koningin. Een Duits vliegtuig vloog laag over het paleis. Volgens Miep Brave-Maks loste prins Bernhard met een licht machinepistool minstens vijfhonderd schoten op het vijandelijke vliegtuig.Vlucht
Voor de oorlog was al bepaald dat Juliana en haar kinderen zouden vertrekken bij de Duitse invasie. De koninklijke familie werd eerst ondergebracht in paleis Noordeinde. Op 12 mei 1940 werden Juliana en de twee prinsesjes naar IJmuiden vervoerd. Bernhard kreeg het bevel van Wilhelmina om hen naar Engeland te vergezellen. Op 13 mei bracht generaal Henri Winkelman een bezoek aan Wilhelmina. Hij vertelde haar dat de toestand ernstig was. Hierop werd besloten dat de koningin en de ministers naar Engeland moesten vluchten. "Inderhaast pakte ik een handkoffertje en verliet die ochtend Den Haag per auto om halftien, voorafgegaan door een auto met politietroepen," schreef de koningin later in haar autobiografie.Paleis ten Bosch in de oorlogsjaren
In 1943 wilde de bezetter Huis ten Bosch afbreken voor de aanleg van een tankgracht voor de verdediging van Den Haag. Dankzij de inspanningen van de intendant van het paleis ging dit gelukkig niet door, maar het paleis werd wel beschadigd en leeggeroofd. De inhoud van de wijnkelders en de linnenkasten waren verdwenen. Alle ruiten van het paleis waren kapot en de vloeren waren beschadigd door het oorlogsgeweld. De kunstschatten konden echter tijdig in veiligheid gebracht worden.Koningin Beatrix
Het paleis werd na de Tweede Wereldoorlog gerestaureerd en geschikt gemaakt voor bewoning. Koningin Juliana gaf echter de voorkeur aan Paleis Soestdijk. Paleis Huis ten Bosch werd in 1981 door koningin Beatrix en haar gezin betrokken. De privé-vertrekken van de koningin bevinden zich in de Wassenaarse vleugel. In de Haagse vleugel zijn de gastenverblijven en de ondersteunende diensten ondergebracht. Het hoofdgebouw heeft een representatieve functie. "Daar kunnen gasten officieel worden ontvangen," schreef het Reformatorisch Dagblad in juni 1981.Oranjezaal
Huis ten Bosch werd ook het woonpaleis van koning Willem-Alexander. "Centraal in dit oudste gedeelte van het paleis ligt de Oranjezaal, waarvan de wanden geheel zijn bedekt met imposante schilderijen. Deze zijn in de zeventiende eeuw vervaardigd door onder meer Gerard van Honthorst, Jordaens en Jacob van Campen. Ook zijn de koepel boven het ongeveer 26 meter hoge vertrek en enkele deuren beschilderd." De Oranjezaal van Huis ten Bosch wordt ook door koning Willem-Alexander gebruikt voor ontvangsten. Er kunnen meer dan honderd personen dineren. Op 26 april 2023 bood hij honderd mensen een feestelijke lunch aan ter gelegeheid van zijn tienjarig koningschap.Kastelen en paleizen
In deze publicatie in de serie Kastelen in Nederland van Ben Hendriks staan vooral veel kastelen en paleizen die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie, zoals Huis ten Bosch, Soestdijk, Drakensteyn, Noordeinde, Paleis Het Loo, het Oude Loo. Ook deze uitgave van Ben Hendriks staat weer garant voor veel leesplezier.Kastelen in Nederland
PS
Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail
Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie
Nederlandse KastelenKasteel en geschiedenis
Leestip
Een informatieve gratis nieuwsbrief over geschiedenis. Interessante verhalen over Historische Plaatsen, Kastelen, Royalty, WO2 en Wetenschap.
Al twintig jaar een begrip in Nederland bij liefhebbers van geschiedenis.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Kasteelgeschiedenis
Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.Kastelen: Van motte tot buitenplaats
Nederlandse Kastelen
Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland
Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.