Nationaal Park Veluwezoom

Natuurgebied in Gelderland

Even voor Arnhem takt de IJssel af van de Rijn en stroomt in bochten naar het noorden. Vanaf de IJssel zien we oprijzende heuvels van de oostelijke Veluwezoom. Hier ligt het Nationaal Park Veluwezoom, een natuurgebied van 5.000 hectaren aan de zuidkant van de Veluwe. Dit gebied dat eigendom is van de vereniging Natuurmonumenten werd in 1930 aangewezen als eerste nationaal park in Nederland. Het uitzichtpunt Posbank ligt centraal in dit gebied dat gedomineerd wordt door bos en heide. Hier en daar treft u nog een enkele zandverstuiving aan.

Flora en fauna

"De hoge heuvels worden afgewisseld door brede en soms diepe dalen, die na de ijstijden werden uitgeslepen door het smeltwater," schreef Wil de Jong. In het Nationaal Park Veluwezoom liggen dichte naaldbossen, oude eiken- en beukenbossen en schilderachtige lichte berkenbossen. Op de heidevelden groeien struikheide, gewone dophei, gaspeldoorn en brem. In de Onzalige Bossen treft u manshoge adelaarsvarens, lijsterbes, vlier en wilde kamperfoelie aan. De bodem van de Imbos is deels bedekt met rode en blauwe bosbessen. In het nationale park leven zoogdieren als edelhert, damhert, ree, wild zwijn, vos, das en hermelijn. Daarnaast zijn er uiteraard veel vogels, waaronder de ijsvogel, de boomvalk, de wespendief, de raaf, de nachtzwaluw, de roodborsttapuit, de veldleeuwerik, de groene specht en de zwarte specht.

Koningswegen

In de zeventiende eeuw was dit gebied het jachtdomein van de Oranjes. Koning-stadhouder Willem III liet er koningswegen aanleggen, zodat hij zich snel met zijn jachtvrienden door het jachtdomein kon verplaatsen. Als de Oranjes in deze streek vertoefde, verbleven zij in Hof te Dieren. Bij dit paleisachtige jachtslot liet koning Willem III in 1880 een prachtig park aanleggen door de befaamde tuinarchitect Louis-Paul Zocher. Het gebouw werd tijdens de Tweede Wereldoorlog verwoest en later niet meer opgebouwd. Alleen het park en de fundamenten herinneren hier nog aan de tijd dat de Oranjes gebruik maakten van de koningswegen.

Dorpen

Aan de zuidzijde van Nationaal Park Veluwezoom liggen een aantal dorpen. Dieren grenst aan de voormalige landgoed van de Oranjes. In dit dorp staan enkele fraaie monumentale huizen, want deze streek kwam in zwang toen de rijke stedeling 'buiten' ging wonen. Dicht bij Dieren ligt Ellecom. Ook hier treft u prachtige huizen aan. Ellecom werd later een geliefde toeristische trekpleister. Aan het oude kerkje met de Romeinse turfstenen toren is zien, dat deze plaats al heel lang wordt bewoond. Onder het koor van deze kerk liggen de grafkelders van de heren die op kasteel Middachten in De Steeg resideerden. Het kasteel moest na de Franse inval in het Rampjaar 1672 opnieuw worden opgebouwd, maar het behield het karakter van een zeventiende-eeuws buitenhuis. "De inrichting, met meubilair, serviezen en portretten uit de zeventiende en achttiende eeuw, is nog volkomen authentiek," schreef Wil de Jong. In het kasteelpark van Middachten bevindt zich een strakke baroktuin in Franse stijl.

Schrijvers aan de Veluwezoom

De dorpen aan de zuidkant van de Veluwezoom werden bezocht door kunstenaars en schrijvers. Louis Couperus beschreef de bossen van Rhederoord in zijn rubriek in Het Vaderland: "De Rhederoordse bossen zijn als stille morgenkathedralen. De eenzaamheid is volkomen. En zweeft als een gebed door die stilte. Slechts enkele vogels zijn uit, maar te meer vieren de eekhoornen morgenfeest. Ze dartelen met pluimzwaartezwier door deze grootse vroomheid van hoge bomen, vertrouwd met hen tot hun uiterste kruinen toe."

Kronkel

Ook Simon Carmiggelt verbleef regelmatig aan de Veluwezoom. In zijn Kronkel-columns in dagblad Het Parool vertelde hij regelmatig over zijn belevenissen in De Steeg: "Er kleefde nog een heleboel Amsterdam aan ons toen we de spoorbaan overstaken en het woud zagen opdoemen, maar reeds na een kwartiertje lopen was de stad onnoemelijk ver weg en de tobbende mensheid eigenlijk ook, want we kwamen geen enkele daartoe behorende persoonlijkheid tegen - wel twee reeën, die in het geheel niet van ons opkeken en gewoon verder liepen, wat we ondergingen als een aardig succesje."

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de geschiedenis en de monumenten in de prachtige dorpen en steden van Gelderland. Lees de interessante uitgave Gelderland: Geschiedenis en bezienswaardigheden om meer te weten te komen over de mooiste provincie van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: geschiedenis Gelderland

Gelderland

Deze uitgave over Gelderland van Ruud van Capelleveen is zeker niet saai te noemen. Gelderland heeft een rijke geschiedenis en ook landschappelijk veel te bieden. De auteur informeert u op onderhoudende wijze over de geschiedenis en wetenswaardigheden van de honderdvijftig meest interessantste plaatsen in Gelderland.
Bezienswaardigheden in Gelderland


In 'Door de Nederlandse geschiedenis' vertelt Ruud van Capelleveen veel over de Nederlandse geschiedenis: over de moordenaar van Willem van Oranje, Balthasar Gerards, over raadpensionaris Johan van Oldenbarnevelt, die met prins Maurits in conflict raakte, over de invloed van koning Lodewijk Napoleon, die door zijn broer Napoleon Bonaparte aangewezen werd om de Franse belangen te dienen als koning over Nederland, over de Slavenhandel van de WIC en andere belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.
'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.