Encykast Letter D

Kastelen Lexicon

Kastelen Lexicon met een overzicht van termen, uitdrukkingen en beschrijvingen met betrekking tot kastelen burchten, paleizen, havezaten, borgen, landhuizen en buitenplaatsen.

DAGMAAT

De afmetingen van een ruit, voor zover die in een kozijn zichtbaar zijn.

DAKRUITER

Een torentje of koepeltje op de nok van een dak.

DAPIFER

Zie Drost.

DECREET

Een bevel van overheidswege.

DEEL

1. de dorsvloer
2. zie onder Ambacht.

DIENSTMAN

Zie Ministerialen.

DINGPLAATS

De plaats waar in Karolingische tijden door de graaf werd recht gesproken.

DODEKOPKLEUR

Een roodachtige verfstof, die vrijwel geheel uit ijzeroxyde bestaat.

DOMEIN

Het gebied van een heer dat bewoond en bewerkt werd door zijn horigen. Het domein kon tweeledig zijn: de helft werd als herendienst bewerkt door de boeren, die op de andere helft een eigen hoeve hadden.

DOMINICAAN

Een monnik van de orde van St. Dominicus (gesticht in 1216). Hij wordt ook predikheer genoemd.

DOMINIUM

Een term uit het Romeinse recht, die zo ongeveer ons begrip 'eigendom' dekt.

DOMINIUM DIRECTUM

Het recht van een leenheer.

DOMINIUM UTILE

Het recht van de leenman.

DOMINUS LIGIUS

Een leenheer.

DONDERBUS

Een kanon uit het begin van de veertiende eeuw.

DONJON

Ook bergvrede of meestentoren genoemd. De belangrijkste toren van een kasteel, waarop men zich in de laatste fase van een beleg kon terugtrekken. Hierin waren de voornaamste vertrekken gelegen. Bij veel kastelen was de donjon aanvankelijk een vrijstaande toren, waaruit het kasteel zich in de loop der tijd had ontwikkeld. Een alleenstaande toren noemt met een woontoren.

DRIESLAGSTELSEL

Een stelsel van landbebouwing, waarbij de grond in het eerste jaar werd ingezaaid met wintergraan en in het tweede jaar met zomergraan; om uitputting van de grond te voorkomen lag het land dan braak gedurende het derde jaar.

DROST

De hoogste rechterlijke ambtenaar in een landsheerlijk gebied. Zie ook Baljuw.

DROSSAARD

Zie Drost.

DUIVENGATEN

Dit zijn muuropeningen, waardoor duiven hun hok konden bereiken. Het houden van duiven was één van de herenrechten.

DUIVENSLAG

Een mechanisme, waardoor duiven wel hun hok in kunnen, maar niet meer kunnen uitvliegen.

DWANGBURCHT

Een sterk kasteel aan de rand van of in de stad gebouwd om de stad te kunnen beheersen.

DWANGMOLEN

Zie Banmolen.

DWINGEL

Een toegangsweg tussen muren, die om een hoogtekasteel heen loopt, zodat de binnenkomenden vanuit het kasteel in het oog kunnen worden gehouden.

DIJKGRAAF

Het hoofd van een waterschap, benoemd door de kloosterleiding of de landsheer, waaronder het waterschap ressorteerde.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.